Ο “βασιλιάς” Εμμανουέλ Μακρόν είναι γυμνός

Του Γεωργίου Λυκοκάπη.

Ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα “έχρισε”, ατύπως, την Άνγκελα Μέρκελ ως “ηγέτιδα του ελεύθερου κόσμου”. Τον Νοέμβριο του 2016, σε συνέντευξη του στο Spiegel, είχε μιλήσει αποθεωτικά για την Γερμανίδα καγκελάριο. Η εκλογή του “λαϊκιστή” Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικανική προεδρία είχε σημάνει παγκόσμιο συναγερμό στις τάξεις των φιλελεύθερων πολιτικών ελίτ.

Χρειάζονταν μία ηγετική προσωπικότητα στην Ευρώπη, ως αντίβαρο στον χειμαρρώδη Αμερικανό πρόεδρο. Όμως η Γερμανίδα καγκελάριος είχε μετατραπεί πλέον σε παράδειγμα προς αποφυγή, λόγω της πολιτικής της φθοράς από το μεταναστευτικό ζήτημα. Περισσότερο ιδανικός για αυτόν τον ρόλο έμοιαζε ένας “νεοσσός” της γαλλικής πολιτικής σκηνής, ο Εμμανουέλ Μακρόν.

Τον Μάιο του 2017 επικράτησε στον δεύτερο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών έναντι της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν. Ήταν μία εκλογική νίκη που οφείλονταν πρωτίστως στην τύχη, που είχε σταθεί ιδιαίτερα ευνοϊκή για τον Εμμανουέλ Μακρόν. Η υποψηφιότητα του κυριότερου αντιπάλου του, του δεξιού Φρανσουά Φιγιόν, είχε αμαυρωθεί από σοβαρά οικονομικά σκάνδαλα.

Στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών ο Εμμανουέλ Μακρόν βρέθηκε αντιμέτωπος με την ηγέτιδα του Εθνικού Μετώπου. Ακόμα μία φορά λειτούργησαν τα δημοκρατικά αντανακλαστικά των Γάλλων ψηφοφόρων, όπως είχε συμβεί παλαιότερα με την αναμέτρηση του Ζικ Σιράκ με τον Ζαν Μαρίν Λεπέν.

Ο Μακρόν ως η επιλογή του “μικρότερου κακού”

Ο ευρωπαϊκός τύπος σημείωνε πως ο Εμμανουέλ Μακρόν “έσωσε την τιμή” του φιλελεύθερου δυτικού κόσμου. Υπήρχαν όμως ορισμένα ανησυχητικά σημάδια που επιμελώς αγνοήθηκαν. Ο σημερινός Γάλλος πρόεδρος στον πρώτο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών είχε συγκεντρώσει ένα ισχνότατο 24%. Επίσης η νίκη του επί της Μαρίν Λεπέν στον δεύτερο γύρο δεν ήταν συντριπτική.

Η Λεπέν κατόρθωσε να διπλασιάσει το ποσοστό που είχε πετύχει ο πατέρας της, εξασφαλίζοντας το 34% των ψήφων. Το βασικό συμπέρασμα είναι πως ο Εμμανουέλ Μακρόν ψηφίστηκε ως η επιλογή του “μικρότερου κακού”. Για την πλειοψηφία των Γάλλων ψηφοφόρων ήταν ένας “ελιτιστής“, παντελώς αποκομμένος από την γαλλική κοινωνική πραγματικότητα.

Όμως προτίμησε να υποτιμήσει τα μηνύματα της κάλπης, επαναπαυόμενoς στις υπερεξουσίες του γαλλικού Συντάγματος. Είναι αλήθεια πως ο νέος Γάλλος πρόεδρος αποφάσισε να αναβαθμίσει τον ρόλο της Γαλλίας στις διεθνείς υποθέσεις. Αρχικά εμφανίστηκε ως θιασώτης σημαντικών μεταρρυθμίσεων στους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι προτάσεις όμως του Μακρόν συνάντησαν την εχθρότητα του Βερολίνου, το οποίο είναι αυστηρά προσκολλημένο στην τήρηση ακόμα και των πιο ξεπερασμένων κανονισμών της Ε.Ε. Η Γερμανική κυβέρνηση δεν μπορούσε να αναλάβει την παραμικρή πρωτοβουλία, από την στιγμή που η καγκελάριος Μέρκελ ήταν ουσιαστικά “όμηρος” της γερμανικής ευρωσκεπτικιστικής δεξιάς. Το ακροδεξιό κόμμα AFD σημειώνει δημοσκοπική άνοδο, ακόμα και μετά την παραίτηση της Μέρκελ από την καγκελαρία.

Η δύσκολη σχέση με τον Ντόναλντ Τραμπ

Ταυτόχρονα ο Μακρόν αποπειράθηκε να καλλιεργήσει μία “ειδική σχέση” της Γαλλίας με την Αμερική του Ντόναλτ Τραμπ. Ο Γάλλος πρόεδρος πίστευε πως θα κατάφερνε να μεταπείσει τον Αμερικανό ομόλογο του από μονομερείς ενέργειες, τις οποίες θεωρούσε επικίνδυνες. Η πρώτη τους συνάντηση έγινε σε καλό κλίμα, ο Ντόναλντ Τραμπ έδειχνε ενθουσιασμένος από τον Εμμανουέλ Μακρόν.

Όμως γρήγορα ήρθε η “ψυχρολουσία” για τον Γάλλο πρόεδρο, μόλις ο μεγιστάνας ανακοίνωσε την αποχώρηση των ΗΠΑ από την συμφωνία για την κλιματική αλλαγή. Ο Εμμανουέλ Μακρόν δεν το έβαλε κάτω. Είχε επενδύσει πολύ στην επίσκεψη του στις ΗΠΑ, τον περασμένο Απρίλιο, η οποία όμως εξελίχθηκε σε φιάσκο. Κατ’ αρχήν σε επικοινωνιακό επίπεδο, μιας και ο Ντόναλντ Τραμπ φέρθηκε, κυριολεκτικά, εξευτελιστικά στον Μακρόν μπροστά στις κάμερες.

Μετέπειτα σε πολιτικό επίπεδο, καθώς ακολούθησε ένα “χτύπημα κάτω από την ζώνη” από τον Αμερικανό πρόεδρο. Ανακοίνωσε την μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ από την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, αγνοώντας όλες τις αιτιάσεις του Γάλλου ομολόγου του. Από τότε έχει ξεκινήσει μία ανταλλαγή προσωπικών προσβολών, συχνά μέσω twitter, ανάμεσα στους ίδιους άνδρες.

Ο Μακρόν υπολόγιζε να καλλιεργήσει το προφίλ του “ειρηνοποιού”, αλλά απέτυχε παταγωδώς. Ο Γάλλος πρόεδρος, η δημοτικότητα του οποίου είχε ήδη αρχίσει να φθίνει επικίνδυνα, δεν έχει πλέον τίποτα χειροπιαστό να παρουσιάσει στους ψηφοφόρους. Το μόνο που τους προσφέρει είναι μία ατέρμονη συνταγή οικονομικής λιτότητας, η οποία πυροδοτεί μεγάλες κοινωνικές εκρήξεις.

Κοινωνικός αναβρασμός και “Κίτρινα Γιλέκα”

Αυτές ξεκίνησαν με τις εκτεταμένες απεργίες των σιδηροδρομικών υπαλλήλων και συνεχίστηκαν με τις μαζικές διαδηλώσεις των “κίτρινων γιλέκων”. Αφορμή υπήρξαν οι φορολογικές επιβαρύνσεις στα καύσιμα, αλλά γρήγορα εξελίχθηκαν σε ένα μαζικό και ετερόκλητο κίνημα διαμαρτυρίας. Το κίνημα των “κίτρινων γιλέκων” αποδείχτηκε ο μεγαλύτερος “πονοκέφαλος” του Εμμανουέλ Μακρόν.

Οι συμμετέχοντες του δεν ανήκουν στην παραδοσιακή συνδικαλιστική γραφειοκρατία, ή την αριστερά. Τα μέλη του προέρχονται από μικροαστικά κοινωνικά στρώματα, τα οποία γενικά δεν “πατρονάρονται”. Ο Μακρόν αποπειράθηκε να το απαξιώσει μιλώντας για “εξτρεμιστές της άκρας δεξιάς”. Όμως, υπό το βάρος των συνεχιζόμενων διαδηλώσεων, ο Γάλλος πρόεδρος αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να αναστείλει ορισμένα μέτρα λιτότητας.

Ουσιαστικά έκανε κάτι που έμοιαζε προηγουμένως αδιανόητο. Κατάπιε την αλαζονεία του, μία αλαζονεία που απωθεί τον μέσο Γάλλο ψηφοφόρο. Παρόλα αυτά οι διαδηλώσεις των Κίτρινων Γιλέκων συνεχίζονται, πάντως όχι με την ίδια μαζικότητα. Όμως η δημοτικότητα του Γάλλου προέδρου εξακολουθεί να σημειώνει, με ορισμένες διακυμάνσεις, αρνητικά ρεκόρ δημοτικότητας.

Ο κοινωνικός αναβρασμός παραμένει, όπως έδειξαν τα άγρια επεισόδια κατά τους εορτασμούς της Εργατικής Πρωτομαγιάς. Όμως το μεγάλο σοκ θα έρθει στις ερχόμενες Ευρωεκλογές. Με μαθηματική βεβαιότητα, το κόμμα του Μακρόν θα γνωρίσει εκλογική συντριβή. Ήδη οι δημοσκοπήσεις προεξοφλούν πρωτιά της Λεπέν στις επικείμενες Ευρωεκλογές.

Μοιάζει όλο και περισσότερο βέβαιο πως ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν θα περάσει στην ιστορία, ως ακόμα μία μετριότητα της γαλλικής πολιτικής ζωής. Είναι φανερό πως δεν έχει το ειδικό βάρος για να μετατραπεί στον ηγέτη του “φιλελεύθερου κόσμου”. Αυτή όμως δεν είναι η χειρότερη εξέλιξη. Η χειρότερη είναι πως ο Εμμανουέλ Μακρόν τείνει να μετατραπεί στον ενταφιαστή της Γαλλικής Δημοκρατίας, την οποία κάνει ότι είναι δυνατόν για την παραδώσει στον λεπενισμό.

Γεώργιος Λυκοκάπης Πολιτικός Επιστήμονας

new-economy.gr

Αλλα άρθρα του  Γεωργίου Λυκοκάπη ΕΔΩ

Αλλα άρθρα Γεωπολιτικής ΕΔΩ

Αλλα άρθρα Πολιτικής ΕΔΩ