Τί τρομερό κρύβει η μεγάλη άνοδος χθες στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια;

Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη

Το τελευταίο χρονικό διάστημα η παγκόσμια ανάπτυξη δείχνει να κρέμεται από μία κλωστή, έπειτα από τις εκατέρωθεν επιβολές δασμών από ΗΠΑ και Κίνα. Η σημαντική αύξηση της μεταβλητότητας στα διεθνή χρηματιστήρια, αποτυπώνει με τον πιο γλαφυρό τρόπο την κρισιμότητα των αποφάσεων των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη.

Η απόφαση των ΗΠΑ να επιβάλουν δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο (25% και 10%) αντίστοιχα, καθώς και σε μια σειρά κινεζικών προϊόντων, και η άμεση απάντηση της Κίνας να επιβάλει δασμούς 25% επί των αμερικανικών προϊόντων, μεταξύ των οποίων της σόγιας, των χημικών, των αυτοκινήτων, και των αεροσκαφών, ήταν αρκετή ώστε να «τρίξουν» τα θεμέλια των διεθνών χρηματιστηρίων.

Η χθεσινή συνεδρίαση στην Ευρώπη εξέπληξε ευχάριστα τους επενδυτές, καθώς οι ευρωπαϊκοί δείκτες κατέγραψαν σημαντικά κέρδη. Τί τρομερό όμως μπορεί να κρύβεται πίσω από αυτή την άνοδο για την ευρωπαϊκή οικονομία;

Η τρέχουσα κατάσταση

Η ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας μέχρι στιγμής, δεν εξασφαλίζει σε τίποτα την συνέχιση αυτής στην περίπτωση όπου η παγκόσμια οικονομία εισέλθει σε μια περίοδο αστάθειας. Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο δύσκολα, εάν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφασίσει να σταματήσει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και προχωρήσει το επόμενος έτος σε μια αύξηση επιτοκίων.

Εξάλλου, τα πρώτα σημάδια κάμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας άρχισαν να φαίνονται ήδη, καθώς όπως παρατηρούμε και στο παρακάτω γράφημα ο δείκτης PMI μεταποίησης για την ευρωζώνη έχει αρχίσει να υποχωρεί, έπειτα από το υψηλό των 60,6 μονάδων του περασμένου Δεκεμβρίου, ενώ χθες συνεχίστηκε η υποχώρηση του δείκτη PMI υπηρεσιών (έστω και οριακή), στις 54,9 μονάδες για τον μήνα Μάρτιο, από τις 58 μονάδες που ήταν για τον περασμένο Ιανουάριο.

Πηγή γραφήματος: www.investing.com

Τα πράγματα όμως δείχνουν να μην είναι καλά και για την γερμανική οικονομία, της οποίας οι βιομηχανικές παραγγελίες για τον μήνα Φεβρουάριο ενισχύθηκαν μόνο 0,3% (έναντι εκτιμήσεων για αύξηση 1,6%), με τον προηγούμενο μήνα να υποχωρούν κατά 3,5%. Παρατηρώντας κανείς το παρακάτω γράφημα, αντιλαμβάνεται ότι η γερμανική οικονομία έχει αρχίσει από τις αρχές του έτους να χάνει τον βηματισμό της, μετά την ανοδική πορεία που πραγματοποίησε το προηγούμενο έτος.

Πηγή γραφήματος:Bloomberg

Ο φόβος

Δεν είναι τυχαίο πως στην σκέψη και μόνο ενός εμπορικού πολέμου, τα διεθνή χρηματιστήρια αντέδρασαν πτωτικά, με την μεταβλητότητα να αυξάνεται κατακόρυφα, και τον φόβο να κυριεύει τους επενδυτές. Οι ευρωπαϊκοί δείκτες από τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν υπήρχε η αβεβαιότητα για την νομισματική πολιτική της Fed, έδειχναν να αδιαφορούν επιδεικτικά για τα τεκταινόμενα στην ευρωπαϊκή οικονομία.

Στην συνεδρίαση της Τέταρτης, παρά τις απώλειες έως και άνω του 1% που κατέγραφαν στο μεγαλύτερο μέρος αυτής, οι ευρωπαϊκοί δείκτες κατάφεραν στο τέλος να περιορίσουν στο ελάχιστο τις απώλειες τους, ενώ αγοραστικός παροξυσμός επικράτησε στην χθεσινή συνεδρίαση. Για πιο λόγο όμως; Μήπως οι τρέχουσες αποτιμήσεις δικαιολογούν αυτήν άνοδο ή μήπως η αιτία αυτής πηγάζει από αλλού;

Παρατηρώντας κανείς το εμπορικό ισοζύγιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με την Κίνα, διαπιστώνει αμέσως πως μια επιβολή δασμών από την ασιατική χώρα και σε ευρωπαϊκά προϊόντα είναι ικανή να ωθήσει σε ύφεση την ευρωπαϊκή οικονομία, δεδομένου μάλιστα της εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και τις όχι και καλύτερες σχέσεις μεταξύ Ε.Ε και ΗΠΑ.

Όπως μπορούμε να διακρίνουμε από το παρακάτω γράφημα, το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ Ε.Ε και Κίνας είναι θετικό, με αυτό να ανέρχεται για την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους στα 23 δισ. ευρώ, και με τις εξαγωγές να καταγράφουν αύξηση 7,7% σε σχέση με την αντίστοιχη προηγούμενη περίοδο.

Πηγή γραφήματος: http://ec.europa.eu/trade/policy/eu-position-in-world-trade/statistics/

Εξάλλου, η χώρα η οποία επωφελείται περισσότερο μεταξύ των 28 της Ένωσης είναι η Γερμανία, όσο αφορά τις εξαγωγές, καθώς αυτές για την πρώτη οικονομία της Ευρώπης αυξήθηκαν σημαντικά από το 2015 και μετά, όπως παρατηρούμε στο παρακάτω γράφημα, όπου το προηγούμενο έτος ανήλθαν λίγο πάνω από τα 600 δισ. ευρώ.

Πηγή γραφήματος: www.tradingeconomics.com

Συμπέρασμα

Όπως μπορούμε εύκολα να συμπεράνουμε από τα παραπάνω, η μεγάλη άνοδος που πραγματοποίησαν χθες τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια δεν ήταν τυχαία. Στο άκουσμα και μόνο ότι ΗΠΑ και Κίνα πιθανoν να συζητήσουν τα περί δασμών ώστε να αποφευχθεί ένας εμπορικός πόλεμος, οι επενδυτές λειτούργησαν ως ταύρος εν υαλοπωλείο για τις ευρωπαϊκές μετοχές, με τον κλάδο της εξόρυξης να καταγράφει τα μεγαλύτερα κέρδη. Δεδομένου ότι οι αγορές των ΗΠΑ και της Κίνας είναι οι μεγαλύτερες για το ευρωπαϊκό εμπόριο, η πιθανότητα ενός εμπορικού πολέμου είναι ικανή να παρασύρει σαν πλοίο χωρίς μηχανή την ευρωπαϊκή οικονομία.