‘’500 ρικο στα 2 χωρίς να το σκίσεις’’

Η υγειονομική κρίση όχι μόνο επηρέασε δραματικά την κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα, αλλά είναι και από τις μεγαλύτερες σε κλίμακα ψυχολογική κρίση που υπόκεινται και υπομένουν οι άνθρωποι του πλανήτη.

Οι κεντρικές τράπεζες ‘’τυπώνοντας’’ αέρα χρήμα, απλά με ένα πάτημα ενός κουμπιού, ώστε να παρέχουν την βοήθεια στις οικονομίες και στις επιχειρήσεις, συνιστά πρωτοφανή νομισματική απάντηση στην υγειονομική κρίση.

Αυτήν την βοήθεια, που την ονομάζουν δημοσιονομική στήριξη, θα την πληρώσουμε ακριβά, γιατί έχει κόστος, γιατί το γεύμα δεν το παρέχουν δωρεάν, αφού πρόκειται για δανεικό χρήμα που πρέπει να αποπληρωθεί.

Τους τελευταίους 20 μήνες, οι κεντρικές τράπεζες για να παρέχουν αυτή την στήριξη, έχουν αυξήσει την ποσότητα των αντίστοιχων νομισμάτων τους σε κυκλοφορία, ενθαρρύνοντας τις δαπάνες ώστε να διατηρήσουν οικονομική σταθερότητα στις διαταραχές που δημιουργεί ο εγκλεισμός και η παύση σχεδόν κάθε λειτουργίας της οικονομίας.

Όμως, το να τυπώνονται καραβιές χρήματος δημιουργεί ένα άλλο πρόβλημα και ονομάζεται πληθωρισμός, του οποίου το μπαλόνι έχει αρχίσει να φουσκώνει επικίνδυνα.

Προσφορά χρήματος – ΗΠΑ & ΕΥΡΩΠΗ

Για πάμε να δούμε με δυο απλά διαγράμματα πόσα $ & € έχουν τυπώσει!!!

Ο αριθμός προσφοράς χρήματος Μ2 των ΗΠΑ έφτασε τα 20,5 $ τρισεκατομμύρια τον Ιούλιο του 2021, ενώ τον Ιανουάριο του 2020 ήταν στα 15,4 $ τρισ..

Το Μ2 της Ευρωζώνης

Πληθωρισμός – Αιτίες, πίνακας

• Υπερβολική αύξηση στην προσφορά χρήματος

• Πιστωτική επέκταση

• Αύξηση της ενεργού ζήτησης

• Χαμηλή ελαστικότητα προσφοράς

• Αύξηση των στοιχείων κόστους παραγωγής

• Επεκτατική δημοσιονομική ή νομισματική πολιτική.

• Αύξηση στις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων, της εξωτερικής ζήτησης ή της εισροής ρευστότητας (εισαγόμενος πληθωρισμός)

Με απλά λόγια, γνωρίζουμε ότι, όταν αυξάνεις την προσφορά σε κάτι τότε η αξία του μειώνεται αφού δεν είναι τόσο σπάνιο όσο πριν. Δηλαδή, δημιουργείται πληθωρισμός και το 1€ έχει μικρότερη αγοραστική αξία, επομένως αγοράζει λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες από ότι πριν από ένα χρόνο.

Η χαρακτηριστική φωτο από το visual capitalist datastream, ως παράδειγμα, που από το 1913 μέχρι το 2020 μας δείχνει την αγοραστική αξία του $ να έχει μειωθεί δραματικά τον τελευταίο αιώνα λόγω της αύξησης προσφοράς χρήματος και της αύξησης του πληθωρισμού. Το 1$ του 1913 είχε την ίδια αγοραστική δύναμη με 26$ του 2020, ποσοστό αύξησης σε 107 χρόνια 2.500%.

Πληθωρισμός ΗΠΑ 2021

Κάτωθι, ένα διάγραμμα από το trading economics μας δείχνει τα δεδομένα του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στις ΗΠΑ. Παρατηρούμε ότι, από τα χαμηλά του 2020 τα ποσοστά του ετήσιου πληθωρισμού ήταν γύρω στο 5% τους τελευταίους μήνες, αλλά τον Οκτ. αυξήθηκε στα 6,2%.

Γνωρίζουμε ότι το επίπεδο τιμών της οικονομίας μετράει την αξία ενός καλαθιού αγαθών και υπηρεσιών, καλάθι νοικοκυράς/καλάθι καταναλωτή.

Μια αύξηση στο επίπεδο τιμών μειώνει την αξία του χρήματος. Όσοι πηγαίνουμε super market έχουμε διαπιστώσει ότι ορισμένα είδη όπως το κρέας και ορισμένα άλλα προϊόντα είναι πιο ακριβά σε σχέση με τις τιμές που είχαν τους προηγούμενους μήνες.

Κατά συνέπεια, αγοράζουμε μικρότερη ποσότητα αγαθών ή ξοδεύουμε περισσότερα για να διατηρήσουμε το ίδιο επίπεδο ζωής.

Ουσιαστικά, από την μια ο πληθωρισμός ως μαγικό χέρι που μπαίνει βαθιά στην τσέπη μας και από την άλλη η τεράστια προσφορά χρήματος ως αυταπάτη χρήματος συνδέονται άμεσα με το καλάθι μας ως καταναλωτές με αντίστοιχες επιπτώσεις.

Και για να αντιληφθούμε τις επιπτώσεις, πάμε να δούμε το ποσοστό του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη.

Σύμφωνα με την Eurostat (Οκτ. 2021), τρέχει στα επίπεδα του 4,1%, ρεκόρ 13 ετών, ενώ αναμένεται να διατηρήσει την ανοδική τάση και το 2022, σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις του ΟΟΣΑ.

Για την Ελλάδα μας δίνει 2,8%, ήτοι κατά 28€ μειωμένη η αγοραστική δύναμη, για παράδειγμα με μισθό 1000€ ως άμεση επίπτωση για το έτος 2021.

Το διάγραμμα του ΟΟΑΣΑ για τον πληθωρισμό

Αν και τα επίσημα στοιχεία των οργανισμών τα θεωρούμε έγκυρα και όχι μαγειρεμένα όπως του μαγειρέματος του 2009 που μας έβαλε σε μνημόνια, θα πρέπει να αφουγκραζόμαστε και την ίδια την αγορά, η οποία διατυπώνει επιφυλάξεις.

Συζητώντας με εμπόρους, όπως μου λένε, το 2% του πληθωρισμού στην πραγματικότητα είναι μεγαλύτερο. Επίσης, όπως τονίζουν, οι τιμές θα συνεχίζουν να αυξάνονται επιφέροντας μεγαλύτερο πλήγμα στο εισόδημα των νοικοκυριών.

Όμως, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός, ως παράδειγμα, της αύξησης του τιμολογίου της ΔΕΗ έως και 50%, το οποίο όλοι μας λάβαμε και νιώσαμε το κάψιμο με το που ανοίξαμε τον φάκελο.

Και εδώ που τα λέμε, κάποιες αυξήσεις όπως της ΔΕΗ, μην περιμένουμε να μειωθούν, αντιθέτως θα μονιμοποιηθούν, όπως άλλωστε γίνεται ανέκαθεν.

Αύξηση υπάρχει και στην τιμή του πετρελαίου, καθώς και στα ναύλα, αποτέλεσμα της απότομης αύξησης της ζήτησης. Ζήτηση που δεν μπόρεσε να εξυπηρετήσει με την ίδια ταχύτητα η προσφορά, λόγω φαινομένου συμφόρησης από την πλευρά των περιορισμών στην διακίνηση προϊόντων.

Επιδράσεις πληθωρισμού, σε καθεστώς σταθερών/κυμαινομένων συναλλαγματικών ισοτιμιών. Πίνακας.

• Φυγή των αποταμιεύσεων σε αγαθά με σταθερές αξίες (π.χ. ακίνητα, χρυσός)

• Μείωση επενδύσεων

• Μείωση των πραγματικών και διαθέσιμων εισοδημάτων

• Μείωση της κατανάλωσης

• Μείωση της παραγωγικής δραστηριότητας

• Αύξηση της ανεργίας

• Ανακατανομή εισοδήματος σε βάρος χαμηλών και σταθερών εισοδημάτων

• Μείωση ανταγωνιστικότητας των εγχωρίων προϊόντων

• Ενδεχόμενη υποτίμηση

Συνοπτικά, θα μπορούσαμε να πούμε πως μας κλέβουν με το γάντι, καθώς οι ως άνω περιπτώσεις καθιστούν τα μετρητά money trash. Τι κερδίζω με τον κόπο μου και τι τρώει ο κάλαθος των αχρήστων.

Κάθε μονάδα μείωσης των επιτοκίων παράγει χρήμα. Κάθε έκδοση ομολόγου είναι χρέος και το χρέος αυξάνει την προσφορά χρήματος.

Και εδώ έχουν ‘’κόψει’’ τρισεκατομμύρια. Και τα τρις θα αποπληρωθούν εφόσον είναι χρέος.

Και το πολύ χρήμα το τρώει ο πληθωρισμός και ο φόρος τόκου αν μείνει στάσιμο σε καταθέσεις.

Και ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξάνεται όσο θα υπάρχει το φαινόμενο της συμφόρησης στην πλευρά της προσφοράς και της συνεχιζόμενης ανάκαμψης της ζήτησης.

Και οι πληθωριστικές πιέσεις θα ενισχύονται όσο παραμένουν υψηλές οι τιμές στο πετρέλαιο, όσο και σε άλλα βασικά εμπορεύματα και όσο τα ναύλα διατηρούνται υψηλά λόγω των προβλημάτων που προκαλεί η αλυσίδα διακίνησης.

Από τα γραφήματα είδαμε ότι, η προσφορά χρήματος είναι πρωτόγνωρη και ο πληθωρισμός τιμών καταναλωτή διαμορφώθηκε το τελευταίο διάστημα σε επίπεδα υψηλότερα των ιστορικών μέσων όρων.

Και όπως είπε ο αξέχαστος Χαρυ Κλιν, o πληθωρισμός είναι ο μαγικός τρόπος να κόψεις ένα πεντακοσάρικο στα 2 χωρίς να το σκίσεις.

Συνεπως, το γευμα δεν είναι δωρεαν.

Και για το τέλος, ένα ερώτημα του ενός εκατομμυρίου, που αφορά τους εμπλεκομένους στις χρηματιστηριακές αγορές. Για όλα τα παραπάνω, μήπως καταστήσει την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής πολύ πιο περιοριστική νωρίτερα, απειλώντας την εύθραυστη οικονομική ανάκαμψη, προκαλώντας διεθνή πληθωριστική κρίση, με αποτέλεσμα να εκτροχιασθούν καθοδικά οι χρηματοπιστωτικές αγορές, γνωρίζοντας ότι ο πληθωρισμός εξάγεται και μεταδίδεται;

Τάκης Βενέτος

Πλοίαρχος Ε.Ν.

Diploma in maritime business/Plymouth university

 

Για άλλα άρθρα του κ. Βενέτου πατήστε εδώ κι εδώ.