Ποιος κίνδυνος ελοχεύει για παγκόσμια οικονομία και χρηματιστήρια, από την αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων;

Έχουν περάσει δέκα χρόνια από την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, κι ακόμη δύο κεντρικές τράπεζες (ΕΚΤ και BoJ) συνεχίζουν να διατηρούν προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης. Η παγκόσμια οικονομία μπορεί να έχει ξεπεράσει την ύφεση που προήλθε από την κρίση των ενυπόθητων δανείων, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι οι κίνδυνοι για την παγκόσμια οικονομία έχουν εξαλειφθεί.

Η στασιμότητα της ανάπτυξης στην Ευρώπη, οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, αλλά και οι ασθμαίνουσες οικονομίες ανά τον κόσμο, άρχισαν να κτυπούν ήδη το καμπανάκι κινδύνου για την παγκόσμια οικονομία. Η αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων δείχνει να δημιουργεί προβλήματα τόσο για τις αναδυόμενες οικονομίες, όσο και για τα χρηματιστήρια· για πιο λόγο όμως;

Τα προβλήματα της αύξησης

Έπειτα από έναν πακτωλό τρισεκατομμυρίων δολαρίων η αμερικανική οικονομία κατάφερε να ενισχύσει την ανάπτυξης της, μειώνοντας την ανεργία σε χαμηλό τεσσάρων δεκαετιών, και με τον πληθωρισμό να αυξάνεται πάνω από τον στόχο της ομοσπονδιακής τράπεζας. Θα μπορούσε να πει κανείς, πως η νούμερο ένα οικονομία στον κόσμο βρίσκεται αυτή την στιγμή σε καλύτερη κατάσταση έναντι των υπολοίπων, με τη Fed να προβαίνει στην τελευταία της συνεδρίαση σε μία ακόμη αύξηση των επιτοκίων της, προειδοποιώντας για άλλες δύο έως το τέλος του έτους, από τρεις που είχε εκτιμήσει στη συνεδρίαση του Μαρτίου.

Το κέρδος από την αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων, θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι διπλό για την αμερικανική οικονομία. Κι αυτό διότι, αποτρέπει την επιβράδυνση, ενώ δημιουργεί έντονα προβλήματα στους κύριους ανταγωνιστές της, με τους δασμούς που επιβλήθηκαν τελευταία σε Καναδά, Ευρωπαϊκή Ένωση, και Μεξικό να προσανατολίζονται προς αυτή την κατεύθυνση.

Οι αναδυόμενες οικονομίες

Είναι γνωστός ο ρόλος των αναδυόμενων οικονομιών στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας. Η περαιτέρω αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων, συνεχίζει να δημιουργεί έντονα προβλήματα στην εξυπηρέτηση του χρέους αρκετών χωρών σε Λατινική Αμερική και Ασία, καθώς η διαρκείς υποτίμηση των νομισμάτων τους κάνει ακριβότερο τον δανεισμό τους, κυρίως σε δολάρια.

Αξίζει να αναφέρουμε μερικά νομίσματα των εν λόγω οικονομιών, ώστε να αντιληφθούμε την σταδιακή διόγκωση των προβλημάτων που δημιουργεί η αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων. Από τις αρχές του έτους το δολάριο ενισχύεται έναντι του πέσο κατά 5,22% περίπου, του βραζιλιάνικου ρεάλ κατά 12,2%, του νοτιοαφρικανικού ραντ κατά 7,64%, και της τουρκικής λίρας κατά 23,03%. Ήδη Η πρόσφατη προσφυγή της Αργεντινής στο ΔΝΤ για δάνειο $50 δισ., αποτελεί ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της κατάστασης που επικρατεί σε αρκετές αναδυόμενες οικονομίες.

Ο κίνδυνος για την Ευρώπη

Τα τελευταία στοιχεία για την ευρωπαϊκή οικονομία ενέτειναν τον προβληματισμό για την διατήρηση της ανάπτυξης στην Ευρώπη, με τους εξωτερικούς κινδύνους να συνεχίζουν να ελλοχεύουν για τις ευρωπαϊκές εταιρείες. Η αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων συνδέεται άμεσα και με αρκετές ευρωπαϊκές εταιρείες, και κατ’ επέκταση και με την ανάπτυξη στην Ευρώπη, καθώς αρκετές από αυτές δραστηριοποιούνται σε αγορές της Λατινικής Αμερικής, και της Νότιας Αφρικής.

Αξίζει να αναφέρουμε μερικές από αυτές των οποίων ένα σημαντικό μέρος των εσόδων τους προέρχεται από χώρες των οποίων το νόμισμα τους συνεχίζει να διολισθαίνει. Εκτεθειμένες στην Βραζιλία είναι οι: Ederned, Casino Guichard-Perrachon, Carrefour, Banco Sandander, Telefonica, Mapfre, και Anheuser-Busch InBev, στην Αργεντινή οι: Sandander, Banco Bilbao, Codere, και Teelfonica, στην Νότια Αφρική οι: Vodafone, Anglo American, Glencore, Barclays, Old Mutual, Mediclinic, και στην Τουρκία οι: BBVA, Fiat Chrysler, Befesa, GVC, και OMV.

Να σημειώσουμε ενδεικτικά, πως από τις αρχές του έτους η μετοχή της Carrefour υποχωρεί κοντά στο 36%, της Banco Santander κατά 18%, και της Vodafone κατά 15% περίπου.

Η κατάσταση στα χρηματιστήρια

Είναι γνωστό πως τα χρηματιστήρια αποτελούν προεξοφλητικούς παράγοντες. Αρκεί να παρατηρήσει κανείς το παρακάτω γράφημα, ώστε να αντιληφθεί την κατάσταση των αναδυόμενων χρηματιστηρίων. Όπως διακρίνουμε, το ETF του δείκτη MSCI Emerging Markets από τα μέσα του περασμένου Μαρτίου και μετά είναι καθοδικό, με τους επενδυτές να συνεχίζουν να ρευστοποιούν, ενώ πρόσφατα έχει δημιουργηθεί και ο «σταυρός του θανάτου», προμηνύοντας την συνέχιση της πτωτικής πορείας.

Πηγή γραφήματος:www.stockcharts.com

Οι ευρωπαϊκές τράπεζες

Με δεδομένο του ότι οι τράπεζες αποτελούν τον βραχίωνα της ανάπτυξης κάθε οικονομίας, αλλά και του προεξοφλητικού χαρακτήρα των χρηματιστηρίων, τότε οι προοπτικές αρκετών ευρωπαϊκών τραπεζών παραμένουν δυσοίωνες. Κι αυτό διότι, σύμφωνα με το Financial Stability Board, από τις μετοχές των τριάντα χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που χαρακτηρίζονται ως συστημικά, οι δεκαπέντε από αυτές βρίσκονται σε bear market, με αυτές να είναι: Deutsche Bank AG, Bank of China, BNP Paribas, China Construction Bank, Industrial and Commercial Bank of China, Mitsubishi UFJ FG, Agricultural Bank of China, Credit Suisse, Groupe Credit Agricole, ING Bank, Nordea, Santander, Societe Generale, UBS και Unicredit Group.

Όπως διακρίνουμε, οι εννέα από αυτές είναι ευρωπαϊκές, με τους επενδυτές να μην τις εμπιστεύονται, ωθώντας τες προς χαμηλότερα επίπεδα. Η στασιμότητα στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας, τα μηδενικά επιτόκια, αλλά και τα δάνεια που βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο τους, αποτελούν τους βασικότερους παράγοντες οι οποίοι «τορπιλίζουν» την μελλοντική τους κερδοφορία, σε αντίθεση με τις αμερικανικές τράπεζες.

Συμπέρασμα

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, η αύξηση των επιτοκίων από τη Fed θα συνεχίσει να δημιουργεί προβλήματα κυρίως στις αναδυόμενες οικονομίες, επηρεάζοντας άμεσα και τις ανεπτυγμένες, σε συνδυασμό πάντα με τον εμπορικό πόλεμο ο οποίος έχει ήδη ξεκινήσει. Τα προβλήματα σε Ευρώπη, Κίνα, και αναδυόμενες θέτουν ήδη από τώρα τα γεράκια της Fed σε θέση ισχύος, με τον «μαύρο» κύκνο να ετοιμάζεται για το μακρινό του ταξίδι προς «θερμότερα» κλίματα……

Θεόδωρος Σεμερτζίδης, CEFA

Τα παραπάνω εκφράζουν προσωπικές απόψεις, και δεν αποτελούν προτροπή για αγορά, πώληση ή διακράτηση οποιασδήποτε κινητής αξίας.