Δ. Τσαιλάς: Συνέντευξη: Πώς αλλάζει το τοπίο για Ελλάδα και Τουρκία αν οριστεί ο Μπάιντεν πρόεδρος στις ΗΠΑ

Αποκλειστική συνέντευξη του Ναυάρχου  Δημητρίου Τσαιλά στο new-economy.gr

Ναύαρχε, σας ευχαριστούμε που μας κάνετε την τιμή και μας δίνετε τη χαρά να έχουμε αυτη την συνέντευξη. Τι παραλαμβάνει ο Τζό Μπάιντεν στα γεωπολιτικά και ποιά εκτιμάτε ότι θα είναι η γεωπολιτική θέση και στάση των ΗΠΑ εφόσον ο κος Μπάιντεν αναλάβει τα ηνία των ΗΠΑ ;

Ο νικητής των εκλογών των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, θα κληρονομήσει μια δημοκρατία υπό τεράστια πίεση και την εξασθενημένη διεθνή θέση των Ηνωμένων Πολιτειών. Θα χρειαστεί χρόνο για να επιβραδύνει καταρχάς και στη συνέχεια να αποτρέψει την αμερικανική υποχώρηση από την παγκόσμια ηγεσία καθώς και τη διάβρωση πολλών διεθνών θεσμών. Για να είμαστε δίκαιοι πρέπει να πούμε ότι οι δύο αυτές διαδικασίες ξεκίνησαν προ δεκαπενταετίας, κυρίως λόγω των διαρθρωτικών παραγόντων που δεν εξαρτώνται τόσο από το ποιος κατέχει την προεδρία, όσο από τις επιλεγείσες εθνικές στρατηγικές. Παρόλα αυτά, την τελευταία τετραετία η πορεία παρακμής επιταχύνθηκε δραματικά, με εκθετικό ρυθμό που οι ΗΠΑ δυσκόλεψαν πολύ τη γεωστρατηγική αναδιάταξη όπως διαμορφώνεται παγκοσμίως και ενίσχυσαν τους ανταγωνισμούς ισχύος, με αποτέλεσμα τις αυξημένες εντάσεις αλλά και τις περιφερειακές συγκρούσεις.

Μπορεί κάτι να αλλάξει; Αν ναι, πώς η Ελλάδα μπορεί να βγεί κερδισμένη;

Η νίκη του Δημοκρατικού Τζο Μπάιντεν είναι μια ευκαιρία να αντιστραφεί η καταστροφική γεωπολιτική υποβάθμιση που επέφερε ο προκάτοχός του, αλλά δεν αναμένεται να αλλάξει το βαθύτερο πρόβλημα που πλήττει τη διεθνή υπόσταση των ΗΠΑ και κυρίως την βορειοατλαντική αμυντική συμμαχία του ΝΑΤΟ, κάτι το οποίο μας ενδιαφέρει άμεσα. Εκτιμάται λοιπόν ότι θα δούμε τη συνέχιση της αμερικανικής απομόνωσης από το ΝΑΤΟ, κυρίως λόγω της «συναλλαγής» των συμμαχιών των ΗΠΑ στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Γι΄ αυτό το λόγο εκτιμάται μια ενίσχυση της μονομέρειας σε βάρος των πολυεθνικών και διακυβερνητικών θεσμών και μηχανισμών που η ίδια η Ουάσιγκτον βοήθησε να δημιουργηθούν, προκρίνει την κατάλληλη ευκαιρία στην Ελλάδα για να ενισχύσουμε και εμβαθύνουμε την αμυντική συνεργασία μας με τη νέα αμερικανική διοίκηση. Σε αυτό το πλαίσιο ως μια ναυτική δύναμη οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιδιώξουν την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων στη Μεσόγειο.

Για παράδειγμα, μια τέτοια πρόκληση είναι και η δημιουργία μιας μόνιμης ναυτικής δυνάμεως με έδρα τη Σούδα, όπου ο μεγαλύτερος βραχυπρόθεσμος κίνδυνος μπορεί να είναι ένας εσφαλμένος στρατιωτικός υπολογισμός. Η πραγματική χρησιμότητα της, είναι ότι αφενός, η μόνιμη και συνεπής της φύση θα επέτρεπε να συμβάλλει ώστε τα ναυτικά μας να συνεργαστούν για να χτίσουν διαλειτουργικότητα κατά την ειρήνη, αφετέρου να δώσει στη διαμορφούμενη συμμαχία ένα εργαλείο για να διασφαλίσει ότι σήμαινε πάντα συμβάλλοντας στην αυξανόμενη ευθυγράμμιση των ναυτικών και την επιθυμία να συνεργαστούν.

Για ποιούς λόγους η λύση αυτη δημιουργεί νέα δυναμική στην Ελλάδα;

Η σύγχρονη θαλάσσια συνεργασία στη Μεσόγειο, εκτιμάται ως μια λύση του προβλήματος ασφαλείας. Καθώς η περιοχή αντιμετωπίζει παλιά προβλήματα όπως ανθρωπιστικές κρίσεις με το μέγιστο πρόβλημα της άναρχης μετανάστευσης, οι τρέχουσες προκλήσεις όπως η εξερεύνηση του βυθού και ο αυξανόμενος ανταγωνισμός με την Τουρκία που θα ξεδιπλωθεί στα “αμφισβητούμενα ύδατα” των θαλασσίων ζωνών όπου δεν έχουν οριστεί, ο Ελληνισμός και οι περιφερειακοί εταίροι και σύμμαχοί μας πρέπει να προκαλέσουν ο ένας τον άλλο να σκεφτούμε νέα μοντέλα συνεργασίας. Μια συνδυασμένη ναυτική ομάδα για την Μεσόγειο είναι βέβαιο ότι θα απομακρύνει μελλοντικά τα μέλη, συμπεριλαμβανομένων των Τούρκων και των Λίβυων, από την κανονική ζώνη άνεσής τους, και θα προσφέρει μια σειρά από τρόπους αντιμετώπισης των τρεχουσών και μελλοντικών προκλήσεων που δεν μπορούν να αγνοηθούν.

Μολονότι για την Τουρκία, η νέα διοίκηση των Δημοκρατικών που ηγείται ο Τζο Μπάιντεν θα στερήσει από τον Ερντογάν τη πιστή φιλία και θαυμασμό του προηγουμένου προέδρου Τράμπ που μας προβλημάτιζε, ο στρατηγικός υπολογισμός των Ελληνοτουρκικών σχέσεων, θα συνεχίσει να σηματοδοτείται από την αποφασιστικότητα αμφοτέρων των αντιπάλων να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις ακόμα και με χρήση σκληρής ισχύος (χρήση βίας σε ενδεχόμενο θερμό επεισόδιο) -ακόμη και ενάντια σε δυσμενείς πιθανότητες- καθώς φαίνεται ότι είναι τώρα η μόνη επιλογή, κυρίως από την τουρκική πλευρά, για να αποφευχθεί το πολύ λιγότερο επιθυμητό σενάριο του γενικευμένου πολέμου που θέλουν να αποφύγουν με κάθε κόστος. Δυστυχώς, οι πράξεις αποτροπής -εντελώς αναγκαίες- πιθανότατα θα πυροδοτήσουν ένα διαφορετικό σύνολο δυναμικών που θα μπορούσαν να είναι εξίσου αποσταθεροποιητικές και επικίνδυνες.

Μπορεί αυτη η λύση να επιτρέψει αποκλιμάκωση; Αν ναι, σε ποιό βαθμό;

Καθώς η Τουρκία επεκτείνει την γκρίζα ζώνη εξαναγκασμού -στρατιωτικές πράξεις χωρίς πόλεμο- η Ελλάδα αισθάνεται υποχρεωμένη να αντιδρά με τις δικές της πράξεις αποτροπής, τις οποίες κάθε πλευρά κλιμακώνει για να αποδείξει την αποφασιστικότητά της. Στην πράξη, οι τουρκικές στρατιωτικές εκφοβίσεις θα πρέπει να φαίνονται μεγαλύτερες και πιο επικίνδυνες, ενώ η Ελλάδα θα πρέπει να ανταποκρίνεται με πιο έντονα αντίθετα μέτρα. Ένα καλό παράδειγμα είναι η αυξημένη συχνότητα των ελληνικών πολεμικών πλοίων που παρακολουθούν τις τουρκικές δραστηριότητες, όπως άλλωστε συμβαίνει σήμερα.

Αυτή όμως, η επικίνδυνη δυναμική αυξάνει τον κίνδυνο στρατιωτικής αντιπαράθεσης μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Στην καλύτερη περίπτωση, η νέα αμερικανική διοίκηση με αποτελεσματική επικοινωνία και με περιορισμό των κανόνων εμπλοκής ενδέχεται να αποτρέψει τυχαίες συγκρούσεις. Στο χειρότερο σενάριο, η εχθρότητα, η δυσπιστία και η επιθετικότητα θα συνδυαστούν για να ξεκινήσει μια αλυσίδα γεγονότων που θα κορυφωθούν με παρεμβάσεις και αναγκαστικές διαπραγματεύσεις εφ’ όλων των θεμάτων που η τουρκική πλευρά θέτει, ενώ η ελληνική πλευρά δεν θέλει. Ο μόνος τρόπος για να σταθεροποιηθούν οι διασταυρούμενες σχέσεις είναι η νέα αμερικανική διοίκηση να απομακρύνει τις εντάσεις που προκαλούνται από την τουρκική πλευρά αποκαθιστώντας τον πολιτικό διάλογο μεταξύ Άγκυρας και Αθηνών.

(O Ναύαρχος Δ. Τσαιλάς δίδαξε, μεταξύ άλλων, επι σειρά ετων στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως και της Στρατηγικής και Ασφάλειας σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου)

Για άλλα αρθρα του ναυάρχου Τσαιλά πατήστε ΕΔΩ

new-economy.gr