Θα ακολουθήσει η ΝΔ την εθνική γραμμή ΣΥΡΙΖΑ στην πώληση των Ελληνικών Πετρελαίων;
Του Κωνσταντίνου Παπαδόπουλου.
Στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης του, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είπε πως η κυβέρνηση του θα ιδιωτικοποιήσει τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ). Έχει ενδιαφέρον να δούμε με ποιους όρους θα πραγματοποιηθεί αυτή η ιδιωτικοποίηση και αν προστατευθούν τα συμφέροντα του ελληνικού δημοσίου.
Tα ΕΛΠΕ, μια εταιρεία που γιγαντώθηκε με διάφορες συγχωνεύσεις (όπως πιχι το 2003 με την ΠΕΤΡΟΛΑ του Λάτση), είναι η πλέον κερδοφόρα επιχείρηση της χώρας τα τελευταία χρόνια. Έκανε συνεχή ρεκόρ σε κέρδη, παραγωγή και πωλήσεις το 2017 και 2018. Το 2018 πέτυχε 730 εκατομμύρια συγκρίσιμα κέρδη EΒITDA και 296 εκατομμύρια συγκρίσιμα καθαρά κέρδη. Η κερδοφορία συνεχίστηκε με σημαντικές επιδόσεις και το πρώτο τρίμηνο του 2019.
Δυστυχώς οι μνημονιακές κυβερνήσεις Παπανδρέου, Παπαδήμου και Σαμαρά τοποθέτησαν τη ναυαρχίδα των ελληνικών επιχειρήσεων, τα ΕΛΠΕ, στα 27 μεγάλα φιλέτα του δημοσίου τομέα που πρέπει να ιδιωτικοποιηθούν μέσω του ΤΑΙΠΕΔ. Σε αυτή τη λίστα που ξεκινάει από το 2011 περιλαμβάνονται εκτός από τα ΕΛΠΕ, τα λιμάνια Πειραιά και Θεσσαλονίκης, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, τα περιφερειακά αεροδρόμια, η ΔΕΗ και η ΕΥΔΑΠ.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πραγματοποίησε διαγωνισμό τον Απρίλιο του 2019 για την πώληση του 50,1% των ΕΛΠΕ. To ελληνικό δημόσιο θα πουλούσε το 20% από το 35,5% που κατέχει και η Paneuropean Oil του Λάτση μέρος του δικού της ποσοστού. O διαγωνισμός όμως κηρύχθηκε άγονος γιατί οι δύο κοινοπραξίες των αγοραστών δεν κατέθεσαν προσφορές. Ο λόγος ήταν πως οι αγοραστές θεώρησαν σκληρές τις απαιτήσεις της κυβέρνησης, η οποία όμως όπως θα δούμε στη συνέχεια στόχο είχε την υπεράσπιση των συμφερόντων του ελληνικού δημοσίου. Ας δούμε με ποιους όρους επιχείρησε να το πετύχει αυτό.
α) Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επέμενε, ακόμη και μετά την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών, να μπορεί να ασκεί βέτο το ελληνικό δημόσιο στις αποφάσεις της πλειοψηφούσας ιδιωτικής κοινοπραξίας.
β) Η κυβέρνηση ζήτησε να κρατήσει το δημόσιο, το 51% των μετοχών στη θυγατρική εταιρεία Exploration Holding Company, στην οποία τα ΕΛΠΕ θα εκχωρήσουν τα δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων. Αυτή η εταιρεία θα είναι η καρδιά των ΕΛΠΕ στο μέλλον και η διαχείριση της το μήλο της έριδος ανάμεσα σε δημόσιο και αγοραστές. Η κυβέρνηση θέλησε εδώ να κρατήσει το ίδιο ποσοστό που έχει το ρωσικό κράτος στην Gazprom (51% κράτος-49% ιδιώτες). Οι αγοραστές που ζητούσαν να έχουν το 75% της εταιρείας, περιορίζοντας τη συμμετοχή του κράτους στο 25%, έπεσαν από τα σύννεφα όταν η κυβέρνηση έβαλε στο διαγωνισμό τον όρο του 51% στο δημόσιο.
γ) Η κυβέρνηση απαίτησε από τους αγοραστές, εφόσον θα έχουν το 49% στην εταιρεία έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων των ΕΛΠΕ, να αναλάβουν και τα κόστη που αντιστοιχούν στο 49% της έρευνας και των γεωτρήσεων.
Μια γρήγορη αξιολόγηση των όρων δείχνει πως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θέλησε να εξασφαλίσει στο δημόσιο το πάνω χέρι στη διαχείριση των ΕΛΠΕ παρά την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου. Επίσης φάνηκε πως η κυβέρνηση δεν καιγόταν να προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση. Γι’ αυτό και έβαλε αιφνιδιαστικά όρους που οι αγοραστές δύσκολα θα δεχόντουσαν.
Οι αγοραστές ενδέχεται να μην κατέθεσαν τις προσφορές τους τον Απρίλιο γιατί πίστευαν πως μια κυβέρνηση Μητσοτάκη που θα ερχόταν σε λίγους μήνες μπορεί να μην τους στρίμωχνε τόσο πολύ. Μακάρι να μην ισχύσει αυτό και η κυβέρνηση της ΝΔ να πραγματοποιήσει την πώληση ακολουθώντας τους όρους που έβαλε στο τραπέζι η προηγούμενη κυβέρνηση.
Γιατί είναι εθνική αναγκαιότητα να διατηρήσουμε σαν κράτος κυριαρχικά δικαιώματα μετά την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου των ΕΛΠΕ. Για παράδειγμα να κατοχυρώσουμε το 51% στην εταιρεία έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Τους λόγους θα τους καταλάβετε αν δείτε τα ποσοστά συμμετοχής που έχουν (η θα αποκτήσουν) τα ΕΛΠΕ στην εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στις παρακάτω περιοχές. Συνολική εκμετάλλευση στις περιοχές Άρτα-Πρέβεζα και ΒΔ Πελοπόννησος, 50% στον Πατραικό Κόλπο, 50% στο Ιόνιο, 25% στην περιοχή δυτικά της Κέρκυρας και 20% στα κοιτάσματα της Κρήτης.
Κώστας Παπαδόπουλος, Δημοσιογράφος
new-economy.gr