Έρχονται δύσκολες μέρες για την τουρκική οικονομία;
Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη
Η αύξηση του γεωπολιτικού κινδύνου σε διάφορες γωνιές του πλανήτη, έχει αυξήσει τους φόβους για επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, δημιουργεί πλέον νέα δεδομένα για το παγκόσμιο εμπόριο, με το έπαθλο του νικητή να είναι εκτός από οικονομικό, και γεωπολιτικό. Η πρόθεση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να προχωρήσει στην παραγγελία των πυραύλων S-400 αποτέλεσε πρόκληση για τις ΗΠΑ, οι οποίες απειλούν την γείτονα χώρα με κυρώσεις. Μπορεί όμως η τουρκική οικονομία να ανταπεξέλθει σε ένα εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ;
Η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας
Η διολίσθηση της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου σε ιστορικό χαμηλό τον περασμένο Αύγουστο, στα 6,86 ανά δολάριο, δημιούργησε έντονα προβλήματα τόσο στο τραπεζικό σύστημα της χώρας, όσο και στην οικονομία της. Ο ρυθμός ανάπτυξης στο τρίτο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, διαμορφώθηκε στο -1,1%, με τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης να βρίσκεται στο 1,6% (βλ. γράφημα παρακάτω, Σεπτέμβριος 2018).
Πηγή γραφήματος: www.tradingeconomics.com
Όσο αφορά τον πληθωρισμό, αυτός διαμορφώθηκε τον προηγούμενο μήνα στο 20,35, δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα στην χώρα, και αναγκάζοντας την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας να διαμορφώσει το εβδομαδιαίο επιτόκιο (repo) στο 24%.
Οι τουρκικές εξαγωγές
Μπορεί στρατιωτικά η Τουρκία να αποτελεί μια υπολογίσιμη δύναμη στην περιοχή, οικονομικά όμως βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση. Το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας ήταν ελλειμματικό τον Δεκέμβριο του 2018, στα 2,7 δισ. δολάρια (βλ. παρακάτω γράφημα), έναντι -9,0 δισ. δολαρίων τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους.
Πηγή γραφήματος: www.tradingeconomics.com
Οι εξαγωγές της Τουρκίας ανήλθαν στα 168 δισ. δολαρίων το 2018, με το ποσοστό αυτό να αντιπροσωπεύει σχεδόν το 1% των συνολικών παγκόσμιων εξαγωγών, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε 17.5 τρισ. δολάρια το προηγούμενο έτος.
Το 57% των τουρκικών εξαγωγών, κατευθύνθηκε σε ευρωπαϊκές χώρες, ενώ το 24,9% σε χώρες της Ασίας. Τέλος, το 8,4% κατευθύνθηκε στην Αφρική, και το 6,1% στην Βόρεια Αμερική, ενώ το 1,6% των τουρκικών εξαγωγών κατευθύνθηκε στην Λατινική Αμερική (εξαιρουμένου του Μεξικού, και περιλαμβανομένου της Καραϊβικής).
Οι κυριότεροι εμπορικοί εταίροι της Τουρκίας (βλ. γράφημα παρακάτω), είναι: η Γερμανία όπου κατευθύνεται το 9,6% των εξαγωγών, η Μεγάλη Βρετανία με 6,6%, η Ιταλία με 5,7%, το Ιράκ με 5%, και οι ΗΠΑ με 4,9%.
Το μεγαλύτερο εμπορικό πλεόνασμα της Τουρκίας (βλ. γράφημα παρακάτω), είναι με τις εξής χώρες: Ιράκ με 6,9 δισ. δολάρια, Μεγάλη Βρετανία με 3,7 δισ. δολάρια, και Ισπανία με 2,22 δισ. δολάρια.
Το μεγαλύτερο εμπορικό έλλειμμα της Τουρκίας (βλ. γράφημα παρακάτω), είναι με τις εξής χώρες: Ρωσία με 18,6 δισ. δολάρια, Κίνα με 17,8 δισ. δολάρια, και Ινδία με 6,4 δισ. δολάρια.
Συμπέρασμα
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, η τουρκική οικονομία παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα, καθώς βρίσκεται ήδη σε ύφεση, με το εθνικό της νόμισμα να εμφανίζει και πάλι τάσεις διολίσθησης έναντι του δολαρίου από τις αρχές Φεβρουαρίου, και με την κεντρική τράπεζα της χώρας να διατηρεί σε υψηλό επίπεδο το βασικό της επιτόκιο, δυσχεραίνοντας την χρηματοδότηση των εγχώριων επιχειρήσεων της.
Μία απόφαση των ΗΠΑ να επιβάλλει κυρώσεις στην Τουρκία, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα «βυθίσει» ακόμη περισσότερο την οικονομία της σε ύφεση, καθώς οι ΗΠΑ αποτελούν τον πέμπτο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της χώρας. Το ενδιαφέρον εστιάζεται, στο ποιες χώρες θα ακολουθήσουν τις ΗΠΑ στις κυρώσεις κατά της Τουρκίας, δημιουργώντας ακόμη ένα σημαντικό πρόβλημα για το παγκόσμιο εμπόριο και την οικονομία.
Πηγές:
