Τελικά τα μνημόνια μείωσαν την διαφθορά και τις αθέμιτες πρακτικές; ή μήπως όχι ακριβώς;

Του Παναγιώτη Μυλωνά.

Αποτελεί κοινή πεποίθηση, σήμερα, πως, η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει τη χειρότερη κρίση στην ιστορία της. Η κυριότερη αιτία της κρίσης αυτής, θεωρείται -από πολλούς κι όχι άδικα- πως εδράζεται, ιδίως, στην εκτεταμένη μας διαφθορά. Η οποία, μάλιστα, διευρύνεται ακόμα περισσότερο, μέσα στην κρίση. Αφορά δε, τόσο αυτή του πολιτικού συστήματος και του προσωπικού του, όσο και εκείνη, της οικονομικής ολιγαρχίας. Αλλά εκτείνεται κι αναφέρεται επίσης, στην παρατεταμένη παραοικονομία, στην φοροδιαφυγή & εισφοροδιαφυγή, στην ολοένα διογκούμενη ανομία, ως και στην μικροδιαφθορά, κάθε τύπου και μορφής. Και γενικότερα, αναφέρεται στη τυφλή λογική, της μεγιστοποίησης του στενού προσωπικού μας ωφέλους, με κάθε τρόπο. Μια “λογική”, δηλαδή, που μας ζημιώνει όλους, μακροπρόθεσμα και συλλογικά, καθώς μας απαξιώνει κι όλας, ως ηθικές προσωπικότητες κι ως ανθρώπινες συλλογικότητες, στο τέλος.

Η έκθεση της «Διεθνούς Διαφάνειας»

Την συνεχιζόμενη αυτή αύξηση των δεικτών της διαφθοράς στη χώρα μας, καταμαρτυρά και καταγράφει και η τελευταία έκθεση της “Διεθνούς Διαφάνειας” (για το 2017), που δόθηκε προ μηνός -περίπου- στην δημοσιότητα. Στην “Έκθεση” αυτή, κατατάσσονται οι υπό εξέταση χώρες, σε μια κλίμακα, από τις πλέον διαφανείς προς τις πιο διεφθαρμένες. Η κατάταξη δε αυτή, βασίζεται σε δεδομένα που συγκεντρώνονται από διεθνείς οργανισμούς, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και στοιχεία από την “Παγκόσμια Τράπεζα”. Στην ίδια πάντα “Έκθεση”, η Ελλάδα, η οποία την προηγούμενη χρονιά, κατατάσσονταν στην 58η θέση, εφέτος, (για το 2017), κατρακυλά στην 69η θέση του σχετικού πίνακα. Σε επίπεδο πλέον, Ευρωπαϊκής Ένωσης, η χώρα μας είναι η δεύτερη πιο διεφθαρμένη χώρα, μετά από την Βουλγαρία. Και την ίδια στιγμή, η Κυπριακή Δημοκρατία, βρίσκεται στην 47η θέση του ειδικού πίνακα. Επισημαίνεται ωστόσο εκεί πως, μόνο τέσσερες (4) χώρες – μέλη της Ε.Ε., έχουν σημειώσει πρόοδο, στην καταπολέμηση της διαφθοράς, ειδικά στο Δημόσιο Τομέα. Και από τις χώρες αυτές, οι δύο είναι: η Ιταλία και η Ρουμανία, οι οποίες πάντως, είχαν ξεκινήσει από πολύ χαμηλή βάση. Ενώ, την καλύτερη επίδοση, σε επίπεδο Ε.Ε., πάντα, την έχει η Δανία. Απ΄ τις άλλες χώρες, που πιθανότατα να μας ενδιαφέρουν, η Τουρκία, στο σχετικό πίνακα, φέρεται να έχει υποχωρήσει κατά μια θέση, ενώ η Ρωσία, παρέμεινε σταθερή, στην προηγούμενη κατάταξή της. Στην ίδια Έκθεση’, ως η πλέον διεφθαρμένη χώρα στον Κόσμο -και μάλιστα, για 4η συνεχόμενη χρονιά- καταγράφεται η Σομαλία.

Η μικροαπάτη ως πράξη επιβίωσης στην πείνα

Δεν είναι καθόλου παράξενο που, η αποδιδόμενη στην Ελλάδα, -τα τελευταία χρόνια- διαφθορά, αυξάνεται σε Αφρικανικά, πλέον, επίπεδα… Πολύ δε περισσότερο που, ακόμα και ο κυνικός φιλόσοφος, Διογένης, το είχε προείπει, λέγοντας το «πενία τέχνας κατεργάζεται..». Στην εποχή της αιματηρής λιτότητας και της δυσθεώρητης ανεργίας των “Μνημονίων”, η περισσότερο προσφερόμενη απασχόληση -εκτός απ’ την μετανάστευση των νέων μας- είναι, ίσως, “η τέχνη της παγαποντιάς”, κάθε είδους, μεγέθους και ποιότητας… Αποτελεί αντικειμενική διαπίστωση, όμως, πως: Μαζί με τα Μνημόνια, την αύξηση της “Πενίας” -λόγω της οικονομικής ύφεσης- και την αύξηση της διαφθοράς, είχαμε και αύξηση της ανισότητας, η οποία στοιχειοθετείται κι απ’ τα εξής στοιχεία: α) μεγάλωσε ο δείκτης GINI, β) αυξήθηκε το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται κάτω και από το νέο κατώτερο “όριο φτώχειας”, το οποίο, από το 24% που ήταν το 2009, ανήλθε στο 34% το 2015 και γ) το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού -το 2015, έναντι του 2014- αύξησε την απόσταση που το χώριζε, από το φτωχότερο 10% του πληθυσμού, κατά 9,6%!!!

Το λαθρεμπόριο μπλόκαρε στον…κεντρικό σέρβερ!

Όσον αφορά την επέκταση της παραοικονομίας, γενικότερα, ενδεικτικό είναι και το παράδειγμα επέκτασης του παρεμπορίου και της πλημμυρίδας των “μαϊμού” προϊόντων (κατάσταση που εκτός όλων των άλλων, γίνεται & κυρίαρχο στοιχείο ελκυστικότητας και πρόσκλησης σε νέους οικονομικούς μετανάστες). Ενδεικτικό είναι εξάλλου και το συμπέρασμα της έρευνας, που παρήγγειλε, σε επιστημονική εταιρία, η “Ένωση Μικροπωλητών και Περιπτερούχων”, η οποία κατέληξε στο ότι: «η επέκταση της διακίνησης του “λαθραίου τσιγάρου“, συνέβαλε στην απώλεια 50.000 θέσεων εργασίας στο κλάδο τους και στην απώλεια εσόδων, για το ελληνικό δημόσιο, της τάξης του ενός και πλέον, δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως»… {Και συνειρμικά. Όταν ο έλεγχος της “λίστας Λαγκάρτ” έχει αποδώσει -μόλις- 84 εκατομμύρια ευρώ, τότε ποια η βαρύτητά της, μπροστά στο “λαθραίο τσιγάρο”, μόνο }!!! Τα πολλαπλασίως ανάλογα συμβαίνουν και στη φορολογία καυσίμων. Όπου, ο Νόμος του 2012, για εφαρμογή του συστήματος “εισροών – εκροών”, στα “πρατήρια υγρών καυσίμων” της χώρας, “υλοποιήθηκε” μόλις το 2015. Και μόνο, αφού έγινε -σε όλους- γνωστό το γεγονός, ότι: «το προαναφερθέν σύστημα “εισροών – εκροών”, δεν μπορούσε να λειτουργήσει, κεντρικά, επειδή δεν ανταποκρινόταν ο… κεντρικός “σέρβερ”»!!!

Λαθρεμπόριο για μικρούς, Αθέμιτες πρακτικές για μεγάλους!

Αλλά, ας μην ξεχνιόμαστε. Δεν συνιστά καμιά τρομερή αποκάλυψη το γεγονός πως, το σκάνδαλο με τη NOVARTIS, ούτε το μεγαλύτερο, ούτε το πιο χειροπιαστό, είναι. Αυτό της TUI, π.χ., σε βάρος του ελληνικού τουρισμού, υπερέχει καταφανώς κ.ο.κ.. Ας σημειωθεί, εδώ, πως στις αθέμιτες πρακτικές τα ολιγοπώλια, αυξάνουν δραματικά τις τιμές (όπως π.χ.: στην περίπτωση της Novartis) και τα ολιγοψώνια, τις μειώνουν, εξοντωτικά (όπως π.χ.: στην περίπτωση της TUI)!!!

Παναγιώτης (Τάκης) Κ. Μυλωνάς. oικονομολόγος