Η αμφιλεγόμενη θητεία της Ursula von der Leyen στην Προεδρία της EE
Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος, Αναλυτής ΚΕΔΙΣΑ
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen γεννήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 1958 στις Βρυξέλλες, φοίτησε στο ευρωπαϊκό σχολείο των Βρυξελλών, και στη συνέχεια σπούδασε Οικονομικά στα πανεπιστήμια Γκέτινγκεν και Μύνστερ, και Ιατρική στο πανεπιστήμιο του Ανόβερου. Η ανάμιξή της με την πολιτική ξεκίνησε το 2005. Ως πολιτικό στέλεχος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας τοποθετήθηκε από την τότε καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ στην θέση της Υπουργού Οικογένειας και στη συνέχεια ανέλαβε Υπουργός Εργασίας. Το Δεκέμβριο του 2013 η Άγκελα Μέρκελ την όρισε Υπουργό Άμυνας της Γερμανίας.
Η Προεδρία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η Ursula von der Leyen ανέλαβε την Προεδρία της Ευρωπαϊκή Επιτροπής στα τέλη του 2019. Η πρώτη δύσκολη συγκυρία που κλήθηκε να διαχειριστεί ήταν η ελληνοτουρκική κρίση στον Έβρο το 2020. Τον Φεβρουάριο εκείνης της χρονιάς, τα σύνορα Τουρκίας-Ελλάδας πλημμύρισαν με δεκάδες χιλιάδες μετανάστες. Η τουρκική κυβέρνηση ξεκίνησε μια υβριδική επίθεση κατά της Ελλάδας. Η κατάσταση στον Έβρο έθεσε σε συναγερμό την Ευρωπαϊκή επιτροπή. Άμεσα, η Ursula von der Leyen μαζί με τον τότε Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτη Σχοινά επισκέφτηκαν τα Ελληνοτουρκικά σύνορα στο Έβρο. Η Ursula von der Leyen χαρακτήρισε εξαιρετικά τεταμένη την κατάσταση και ανακοίνωσε συγκεκριμένα μέτρα στήριξης της Ελλάδας, και κατ΄επέκταση της Ε.Ε.:
1) Ανάπτυξη μια ομάδας ταχείας επέμβασης της FRONTEX, συνολικά 100 ατόμων.
2) Οικονομική υποστήριξη προς την Ελλάδα, ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ, με στόχο την διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης και την δημιουργία των απαιτούμενων δομών.
ΚΡΙΤΙΚΗ: Η πολιτική που ακολούθησε η κυρία Von der Leyen στο συγκεκριμένο περιστατικό θα μπορούσε μεν να χαρακτηριστεί ως αποτρεπτική, ωστόσο δεν έλυσε ριζικά το, ούτως ή άλλως πολύπλοκο, πρόβλημα: Κυρίως γιατί δεν υπήρχε ίση κατανομή μεταναστών προς όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οπότε, η Ελλάδα (μαζί και η Ιταλία) καλούνταν να απορροφήσουν τους ανθρώπους αυτούς, χωρίς να εμπλακούν τα υπόλοιπα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι ξεκάθαρο ότι θα έπρεπε να είχαν γίνει πολύ περισσότερα στο ζήτημα αυτό από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο Εφιάλτης του Covid-19
Στα τέλη Φεβρουαρίου του 2020 ο κορωνοιός φτάνει στην Ευρώπη από την Κίνα. Η Ursula von der Leyen έκανε λόγο για μια άνευ προηγούμενου υγειονομική κρίση. Αρχικά ανακοίνωσε την δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την αντιμετώπιση του Covid -19. Για να μειώσουν τις συνέπειες της πανδημίας, τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προχώρησαν σε αυστηρά μέτρα με την επιβολή γενικών Lock Downs , και με κλείσιμο των συνόρων. Τα μέτρα όμως αυτά είχαν άκρως αρνητικές συνέπειες στους πολίτες της Eυρωπαϊκής Ένωσης.
Στις αρχές Ιανουαρίου του 2021 τα εμβόλια των εταιριών Pfizer, Astra Zeneca και Moderna ήταν έτοιμα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπραγματεύτηκε με την Pfizer του Άλμπερτ Μπουρλά την προμήθεια 900 εκατομμυρίων εμβολίων έναντι 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ποσό που θα δινόταν από την Eυρωπαϊκή Eπιτροπή στην αμερικανική φαρμακοβιομηχανία.
ΚΡΙΤΙΚΗ: Η Ursula von der Leyen, κατηγορείται σήμερα για μη διαφανείς διαπραγματεύσεις, δεδομένου ότι δεν έχει δημοσιοποιήσει τις επαφές που είχε με τον Μπουρλά. Πρόκειται για το σκάνδαλο Pfizer Gate . Μάλιστα, δημοσιογράφοι αλλά και ευρωβουλευτές, έχουν ζητήσει τα έγγραφα στα οποία είναι καταγεγραμμένες οι συνομιλίες μεταξύ Von der Leyen και Μπουρλά , ωστόσο η Ευρωπαϊκή Eπιτροπή υποστήριξε ότι τα έγγραφα αυτά δεν υπήρχαν. Το 2025 η Ευρωπαία εισαγγελέας ξεκίνησε έρευνα με την Ursula von der Leyen να κατηγορείται ανοιχτά για κατάχρηση εξουσίας, για καταστροφή δημοσίων εγγράφων και για διαφθορά.
Παράλληλα, λόγω των εξαναγκαστικών μαζικών εμβολιασμών και λόγω των συνεχιζόμενων περιοριστικών μέτρων η Ursula von der Leyen γινόταν όλο και λιγότερη δημοφιλής στην συντριπτική πλειοψηφία της ευρωπαϊκής κοινωνίας η οποία την κατηγορεί ότι συνέβαλε στην μείωση του βιοτικού επιπέδου των Ευρωπαίων πολιτών καθώς μεταξύ άλλων εκατομμύρια Ευρωπαίοι έπεσαν θύματα των παρενεργειών των εμβολίων κατά Covid-19.
Η αποχώρηση του ΝΑΤΟ από το Αφγανιστάν
Τον Αύγουστο του 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει να αντιμετωπίσει ακόμα μια έκτακτη κρίση: Κι αυτή δεν είναι άλλη από την ανάληψη της εξουσίας στο Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν. Εκείνη τη χρονιά, η Καμπούλ έπεσε στα χέρια των Ταλιμπάν. Το ΝΑΤΟ τότε ξεκίνησε μια γιγαντιαία επιχείρηση εκκένωσης των αμάχων Αφγανών, αλλά και των Αφγανών που είχαν συνεργαστεί με το ΝΑΤΟ αυτά τα 20 χρόνια. Η Ursula von der Leyen έκανε λόγο για ηθικό καθήκον του Δυτικού κόσμου. Επίσης, κατέστησε σαφές ότι οποιαδήποτε συνεργασία της ευρωπαϊκής επιτροπής με τους Ταλιμπάν θα εξαρτηθεί κυρίως από το αν η εξτρεμιστική οργάνωση σεβαστεί πλήρως τα δικαιώματα των γυναικών και όλα όσα είχαν επιτευχθεί τα 20 αυτά χρόνια.
ΚΡΙΤΙΚΗ : Εδώ έγινε ένα από τα μεγαλύτερα λάθη της θητείας της στην Προεδρία της Ευρωπαϊκή Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχοντας ως άμεση προτεραιότητα την αντιμετώπιση του κορωνοιού και της επακόλουθης οικονομικής κρίσης, δεν κατανόησε ότι η υπογραφή της συμφωνίας της Ντόχα ήταν ένα μήνυμα των ΗΠΑ προς την Ευρώπη ότι θέλει να απεμπλακεί από τους μακροχρόνιους πολέμους αφενός και αφετέρου ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να βασίζεται για πολύ στην αμερικανική βοήθεια. Επίσης, η Von der Leyen ως Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα έπρεπε να δείξει μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Ήταν αναγκαία η σύγκλιση του συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας της Ε.Ε ώστε να αποφασιστεί η συνέχιση της επιχείρησης εκκένωσης και μετά την 30η Αυγούστου 2021, ημέρα που αποσύρθηκε ο αμερικανικός στρατός από την χώρα.
Πόλεμος στην Ουκρανία
Στις 24 Φεβρουαρίου 2022 η Ευρώπη συγκλονίζεται από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Τέσσερεις μέρες μετά την έναρξη του πολέμου η Von der Leyen τάχθηκε υπέρ της άνευ όρων ένταξης της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και της διαρκούς υποστήριξης της Ουκρανίας με οικονομική και στρατιωτική βοήθεια. Στις 18 Αυγούστου 2025 βρέθηκε στην Ουάσιγκτον μαζί με τον πρόεδρο Ζελένσκι και άλλους 7 ευρωπαίους ηγέτες για να συζητήσουν το τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. ΗΠΑ και Ευρώπη συμφώνησαν ότι θα πρέπει να παρασχεθούν ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας προς το Κίεβο. Επίσης, η Ursula von der Leyen σε ομιλία της στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο εισηγήθηκε την κατάργηση του βέτο. Όπως είπε: «Είναι καιρός προχωρήσουμε σε ειδική πλειοψηφία σε ορισμένους τομείς, για παράδειγμα, στην εξωτερική πολιτική. Είναι καιρός να απελευθερωθούμε από τα δεσμά της ομοφωνίας».
ΚΡΙΤΙΚΗ: Η Ursula von der Leyen κατηγορείται από μεγάλη μερίδα της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης ότι έχει ουσιαστικά εμπλέξει την Ευρώπη σε έναν πόλεμο κατά της Ρωσίας, από τον οποίο δεν έχει κανένα άμεσο όφελος και δε θα έπρεπε να είχε φθείρει τόσο έντονα τις σχέσεις με την Ρωσία. Επίσης, ότι η Ευρώπη μπήκε στον πόλεμο προς υποστήριξη της Ουκρανίας χωρίς ξεκάθαρους στόχους και στρατηγική. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η πρόταση της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για κατάργηση του βέτο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την κοινή Ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική θέτει σε κίνδυνο τα εθνικά συμφέροντα κρατών-μελών όπως η Ελλάδα η οποία έχει ανοικτά ζητήματα με την Τουρκία.
Πόλεμος Ισραήλ και Χαμάς
Στις 7 Οκτωβρίου 2023 η διεθνής κοινή γνώμη παρακολουθεί συγκλονισμένη την επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ, η οποία έχει ως αποτέλεσμα το θάνατο 1.200 ανθρώπων και την σύλληψη τουλάχιστον 251 ανθρώπων οι οποίοι μεταφέρθηκαν στην Γάζα. Η κυρία Von der Leyen επισκέφτηκε στις 14 Οκτωβρίου 2023 τα Κιμπούτς όπου οι τρομοκράτες της Χαμάς έσπειραν τον τρόμο και εξέφρασε την αλληλεγγύη της προς την κυβέρνηση και το λαό του Ισραήλ .
Ωστόσο, το ταξίδι της προκάλεσε αντιδράσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς στο μήνυμα της αρκέστηκε να πει ότι το Ισραήλ έχει κάθε δικαίωμα στην αυτοάμυνα. Πολλοί ευρωπαίοι αξιωματούχοι θεωρούσαν ότι η Von der Leyen έδωσε λευκή επιταγή στο Ισραήλ να κάνει τον πόλεμο που θέλει.
Επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ
Στις 7 Νοεμβρίου 2024 ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε τις εκλογές στις ΗΠΑ. Ο Πρόεδρος Τραμπ ήταν εξοργισμένος από το γεγονός ότι η Ευρώπη στηριζόταν για την ασφάλεια της σχεδόν αποκλειστικά στις ΗΠΑ . Τελικά, μετά από διαπραγματεύσεις, στις 17 Ιουλίου 2025, Ντόναλντ Τραμπ και Ursula von der Leyen υπέγραψαν εμπορική συμφωνία για δασμούς 15% από πλευράς των ΗΠΑ στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Η συμφωνία επίσης προέβλεπε επενδύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τις ΗΠΑ, ύψους 600 δισεκατομμυρίων, κυρίως σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Η συγκεκριμένη συμφωνία χαρακτηρίστηκε από την πλειοψηφία των ευρωπαίων πολιτών ως ταπείνωση για την Ευρώπη.
ΚΡΙΤΙΚΗ: Η πολιτική της συνεχούς υποστήριξης προς το Ισραήλ και την Ουκρανία, αλλά και η εμπορική συμφωνία που υπέγραψε με την κυβέρνηση Τραμπ, έβαλαν την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο στόχαστρο, με αποτέλεσμα να κατατεθούν δυο προτάσεις δυσπιστίας εναντίον της! Στις ομιλίες της η κάλεσε την Ευρώπη και το Ευρωκοινοβούλιο για ενότητα, και τελικά κατάφερε να αποφύγει τα χειρότερα για την ίδια, καθώς και οι δυο προτάσεις μομφής εναντίον της απορρίφθηκαν, έχοντας όμως προκαλέσει στο γόητρό της μεγάλη φθορά.
ΠΗΓΕΣ
https://e-enimerosi.com/diethni/pfizergate-to-skandalo-pou-tarazei-tin-evropaiki-enosi/
https://whoswho.de/bio/ursula-von-der-leyen.html
https://www.theguardian.com/world/2013/dec/15/ursula-von-der-leyen-germany-defence-minister
https://www.dw.com/en/german-defense-minister-makes-surprise-afghanistan-visit/a-18126693
https://www.dw.com/en/german-defense-minister-makes-christmas-visit-to-afghanistan/a-36870548
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/hu/statement_20_380
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/sv/ac_20_466
https://www.euronews.com/2021/08/21/ursula-von-der-leyen-says-it-is-a-moral-duty-to-help-afghans
https://www.britannica.com/biography/Ursula-von-der-Leyen
https://www.reuters.com/article/turkey-germany-security-idUSL8N1952XA/
https://web.archive.org/web/20100516201603/http://www.sueddeutsche.de/politik/782/399566/text/
https://www.politico.eu/article/von-der-leyen-visit-israel-gaza-hamas-conflict-bias/
new-economy.gr