Τα αίτια και οι κίνδυνοι από την διακυβέρνηση Μπάϊντεν με προεδρικά διατάγματα
Η νέα Κυβέρνηση Μπάιντεν κυβερνά με 28 προεδρικά διατάγματα από την ώρα που ανέλαβε καθήκοντα. Διατάγματα, τα οποία αναμένεται να αυξηθούν τις επόμενες μέρες. Η Δέσποινα Λαλάκη, καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο City University of New York-CUNY εξηγεί sτο Sputnik τα αίτια και τους κινδύνους.
Ένας Αμερικανός πρόεδρος που κυβερνά μόνο με προεδρικά Διατάγματα; Εικοσιοκτώ τον αριθμό; Πρωτοφανές; Όντως. Όμως, το ερώτημα σε αυτή την αμερικανική πρωτιά-αποκοτιά είναι άλλο, τελικά.
Πόσο δημοκρατικό είναι, πόσο δημοκρατικό μπορεί να είναι το ότι ο Τζο Μπάιντεν, από την ώρα ανάληψης των καθηκόντων του, κυβερνά τη χώρα του εκτός κοινοβουλευτικών διαδικασιών; Είναι, τελικά, Δημοκρατία ή όχι ο τρόπος που διοικούνται οι ΗΠΑ σήμερα;
Κινήσεις εντυπωσιασμού από Μπάιντεν τα διατάγματα
«Πρόκειται καθαρά για κινήσεις εντυπωσιασμού, γιατί τα εκτελεστικά αυτά διατάγματα έχουν γενικά περιορισμένη ισχύ σε βάθος χρόνου. Χωρίς έγκριση από τα δυο νομοθετικά σώματα δεν έχουν διάρκεια ζωής καταρχάς» μας εξηγεί η κοινωνιολόγος στο City University of New York – CUNY, Δέσποινα Λαλάκη.
«Δεν βλέπω η Αμερικανική “δημοκρατία” να κινδυνεύει από αυτή την άποψη» προσθέτει. «Από άλλες απόψεις κινδυνεύει» τονίζει.
«Ούτε το Κογκρέσο, ούτε η Βουλή των Αντιπροσώπων, έτσι όπως είναι πλέον, αποτελούν εγγυήσεις! Το πράγμα “μπάζει” από τα πολύ ισχυρά οικονομικά συμφέροντα. Το θέμα όλο είναι συμβολικό και προφανώς εξαντλείται σε επίπεδο υποσχέσεων. Προσωπικά, αυτό που θα έχει ενδιαφέρον να δούμε είναι πόση πίεση θα μπορέσουν να ασκήσουν οι πιο προοδευτικοί Δημοκρατικοί που έχουν εκλεγεί και αν τα κινήματα που αναδύθηκαν θα συνεχίσουν τους αγώνες και τις διεκδικήσεις τους».
«Υπάρχει κάτι ακόμα» συνεχίζει η κα Λαλάκη. «Οι Δημοκρατικοί ελέγχουν εκτός από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία, με οριακή πλειοψηφία».
Και τα δύο κόμματα διαθέτουν από 50 γερουσιαστές. Σε περίπτωση ισοψηφίας, η ψήφος της αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις, έχει αποφασιστική σημασία. «Αλλά κι αυτό δεν αρκεί για να αποδυναμώσει τον λεγόμενο κανόνα Filibuster, των ατελείωτων κωλυσιεργιών» επισημαίνει η συνομιλήτριά μας.
«Για να ξεκινήσει η ψηφοφορία σε συνηθισμένα νομοσχέδια θα πρέπει να εγκριθεί από πλειοψηφία 60/100. Είναι μικρή πλειοψηφία, την οποία όμως για πρώτη φορά εδώ και πολύ καιρό έχουν οι Δημοκρατικοί. Επειδή όμως μιλάμε για ένα βαθιά συστημικό κόμμα επίσης, θα ξεκινήσει η ρητορική των Δημοκρατικών περί εθνικής συναίνεσης».
Όντως, έχει ήδη ξεκινήσει εγκαίρως να μιλά για αυτήν ο Μπάιντεν. «Μην ξεχνάμε ότι η κυβέρνηση Ομπάμα βασιζόταν στο αφήγημα “δεν μας αφήνει το Κογκρέσο”» μας θυμίζει η ακαδημαϊκός.
Οι ΗΠΑ πολωμένες λόγω οικονομικού χάσματος
Οι ΗΠΑ πάντως σήμερα, παρόλη την ενωτική ρητορική του νέου προέδρου, εμφανίζονται πιο πολωμένες από ποτέ. «Η χώρα είναι πολωμένη, από τη μία λόγω του οικονομικού χάσματος που μεγαλώνει, από την άλλη γιατί αλλάζει δημογραφικά. Δηλαδή, σε λιγότερο από 20 χρόνια ο μέσος Αμερικανός θα είναι λίγο μαυριδερός, πιο κουίαρ κ.λπ.» προβλέπει η κα Λαλάκη.
«Εύθραυστη αλλαγή» είναι ένας από τους -καθόλου τυχαίους- τίτλους που κυκλοφορούν αυτές τις μέρες για να χαρακτηρίσουν την διακυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν, η οποία διακρίνεται και εντέλει χαρακτηρίζεται από την περίφημη πληθώρα των εκτελεστικών διαταγμάτων.
«Τα εκτελεστικά διατάγματα πέραν του ότι δημιουργούν όμως εντυπώσεις – κάτι που η νέα κυβέρνηση των Δημοκρατικών φαίνεται συνειδητά να επιδιώκει-, έχουν να κάνουν και με κάτι ακόμα: Οι νεοεκλεγμένοι πρόεδροι χρησιμοποιούν τη συγκεκριμένη πρακτική προκειμένου να βάλουν την σφραγίδα τους στο εκτελεστικό σώμα και να δηλώσουν με ένα τρόπο την κατεύθυνση της πολιτικής τους» επισημαίνει η κα Λαλάκη.
Εκτελεστικά διατάγματα επιλέγουν συχνά να υπογράψουν και απερχόμενοι πρόεδροι, βεβαίως. «Όπως στην περίπτωση του Τραμπ, με σκοπό να διασφαλίσουν την υστεροφημία τους ή έστω να αφήσουν το αποτύπωμα τους» προσθέτει.
«Παραδοσιακά λοιπόν, η διαδοχή της προεδρίας, όταν μάλιστα πρόκειται και για αλλαγή κόμματος στην εξουσία, συνοδεύεται και από μια σειρά διαταγμάτων. Ιστορικά, επίσης, οι Δημοκρατικοί φαίνεται να έχουν το προβάδισμα όσον αφορά τη συγκεκριμένη πρακτική» συνοψίζει η συνομιλήτριά μας.
Τα εκτελεστικά διατάγματα αδυναμία του προέδρου έναντι στο Κογκρέσο
Τα εκτελεστικά διατάγματα αποτελούν έκφραση, συνεχίζει, «τόσο της προεδρικής δύναμης» όσο και «της αδυναμίας του προέδρου απέναντι στο Κογκρέσο».
Ιστορικά και πάλι, ωστόσο, «η έλλειψη δημοτικότητας αλλά και υποστήριξης από τα νομοθετικά σώματα φαίνεται να συνοδεύεται και από ένα μεγαλύτερο αριθμό διαταγμάτων».
Στην περίπτωση του Μπάιντεν, έχοντας διασφαλίσει την έστω μικρή πλειοψηφία στο Κογκρέσο με την ψήφο της αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις, η σειρά διαταγμάτων τις πρώτες μέρες της προεδρίας του σκοπό έχουν, τονίζει η κα Λαλάκη, «να σηματοδοτήσουν και τη ρήξη με τις πολιτικές του προκατόχου του, Ντόναλντ Τραμπ και, συγχρόνως, να στείλουν ένα ηχηρό μήνυμα σε μια αμερικανική κοινωνία κλονισμένη από την πανδημία και τη βαθιά οικονομική κρίση».
Οι αντίπαλοι του Τζο Μπάιντεν, πάντως, καταγγέλλουν την πρακτική του ως ένα αντιδημοκρατικό τρόπο διακυβέρνησης, με το «καλημέρα».
«Πάντα υπάρχουν αυτά τα πυρά. Δεν αποτελεί εξαίρεση ο Μπάιντεν» επισημαίνει η καθηγήτρια.
Διάτρητη η ανεξαρτησία της νομοθετικής εξουσίας απ’ τα συμφέροντα
Και μπορεί οι περιορισμοί, στους οποίους υπόκειται η εκτελεστική εξουσία από την νομοθετική να «έχουν σχεδιαστεί με σκοπό τη διασφάλιση του δημοκρατικού καθεστώτος» συνεχίζει η καθηγήτρια στο City University of New York, αλλά αυτό, που ωστόσο δεν διασφαλίζεται, παραδέχεται, «είναι η ανεξαρτησία της νομοθετικής εξουσίας από ισχυρά οικονομικά συμφέροντα, τα οποία εδώ και χρόνια αντιστέκονται σε ένα από τα βασικά, για παράδειγμα, αιτήματα της Αμερικανικής εργατικής τάξης και της τάξης των εργαζομένων για αύξηση του κατώτατου μισθού».
Δημοκρατία ώρα μηδέν; Το μεγάλο διακύβευμα, η δημοκρατικότητα της διακυβέρνησης του Μπάιντεν, του «κατεξοχήν εκφραστή της νεοφιλελεύθερης στροφής των Δημοκρατικών τις τελευταίες δεκαετίες» θα κριθεί εντέλει, καταλήγει η Ελληνίδα ακαδημαϊκός στο City University of New York, «από το αν θα ανταποκριθεί στις επιταγές του κόσμου της εργασίας ή για μια ακόμα φορά, σε αυτές του μεγάλου Κεφαλαίου».
Ιωάννα Κλεφτόγιαννη
πηγή:sputniknews.gr