Θ. Κατσανέβας: Τι μας διδάσκει η υποτίμηση της δραχμής το 1932
Η ευεργετική υποτίμηση της δραχμής
Την Τετάρτη 27 Απριλίου 1932, η Ελλάδα εγκατέλειψε επισήμως τον «κανόνα του χρυσού». Η δραχμή υποτιμήθηκε και στις 5 Μαΐου η ισοτιμία της με την στερλίνα έπεσε από τις 456 δραχμές στις 539. Τον ίδιο μήνα το κράτος επισημοποίησε την χρεοκοπία του κηρύσσοντας παύση πληρωμών. Η παράταξη των Βασιλοφρόνων που ευθυνόταν για τη Μικρασιατική καταστροφή του 1932, καθώς και το ανερχόμενο τότε ΚΚΕ, εκμεταλλεύτηκαν πολιτικά την κατάσταση και ένα πανελλαδικό απεργιακό κύμα παρέλυε την χώρα. Στις 21 Μαΐου 1932, ο Ελευθέριος Βενιζέλος παραιτήθηκε από πρωθυπουργός δηλώνοντας δημοσίως πως δεν θα επέστρεφε αν δεν ενισχυόταν η εκτελεστική εξουσία. Η αποδέσμευση από τον κανόνα του χρυσού και η υποτίμηση της δραχμής κατέστησε ξανά τα ελληνικά προϊόντα φτηνά άρα ελκυστικά, το κράτος απέφυγε προσωρινά τα δυσβάσταχτα βάρη των δόσεων των δανείων, ενώ η κρίση σταδιακά ξεπερνιόταν στην Ευρώπη. Σύντομα το ισοζύγιο των εξωτερικών πληρωμών είχει ισορροπήσει και η εισροή χρημάτων από το εξωτερικό είχε αποκατασταθεί. Το 1937 ο Μεταξάς ήρθε σε τελική συμφωνία με τους διεθνείς οίκους που είχαν δανείσει την Ελλάδα για την καταβολή σε δόσεις των οφειλόμενων χρημάτων, τερματίζοντας την τελευταία εκκρεμότητα που παρέμενε από την χρεοκοπία του 1932. Προφανώς κανείς δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι θα μπορούσε να γίνει κάτι για να αποφευχθεί η χρεοκοπία, καθώς η διεθνής κρίση ήταν πρωτόγνωρη, μεγάλης έντασης, διάρκειας και εμβέλειας. Ο μέγιστος πολιτικός Ελευθέριος Βενιζέλος, ο άνθρωπος που έχτισε την Ελλάδα των δύο Ηπείρων και των πέντε θαλασσών, το 1932, είχε την ατυχία να συμπέσει η επανάκαμψή του στην Πρωθυπουργία το 1927, με την διεθνή κρίση του 1929, Στο μεταξύ διάστημα ο ίδιος ακολούθησε μια έντονα αναπτυξιακή πολιτική προσφεύγοντας και σε εξωτερικό δανεισμό, έχοντας εμπιστοσύνη στους Αγγλογάλους συμμάχους του.
Το λάθος του Βενιζέλου που κάνει σήμερα και ο Τσίπρας
Ο Βενιζέλος υπέπεσε σε ένα κρίσιμο λάθος, παρόμοιο με αυτό που κάνει και ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα. Ενώ έβλεπε την αδυναμία της δραχμής να κρατηθεί σε υψηλή ισοτιμία, όντας συνδεδεμένη με τον κανόνα του χρυσού, συνέχισε να συντηρεί αυτήν την ολέθρια σύνδεση,με συνέπεια την αποστέωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της χώρας. Η πολιτική αυτή, εκτός από την εξάντληση των συναλλαγματικών αποθεμάτων, παράλληλα ν εμπόδιζε την αναθέρμανση των εξαγωγών, αφού η δραχμή είχε υψηλή ισοτιμία στο διεθνές εμπόριο και τα προϊόντα της χώρας δεν ανταγωνιστικά. Φαίνεται όμως ότι, το μεγαλύτερο λάθος του Βενιζέλου ήταν η υπέρμετρη προσωπική πολιτική του ευθιξία, γεγονός που απέδειξε με την παραίτησή του τον Μάιο του 1932. Η προκήρυξη εκλογών το 1921 ήταν ένα επίσης μεγάλο λάθος που οφειλόταν και αυτό στην πολιτική του ευθιξία και εμπιστοσύνη στις δημοκρατικές διαδικασίες. Παρόμοιες ευθιξίες είναι ολοφάνερο ότι, δεν έχουν οι σημερινοί κυβερνώντες και γενικότερα σχεδόν το όλο πολιτκό κοινοβουλευτικό προσωπικό της δύσμοιρης Ελλάδας του σήμερα.