Σε ποιά οικονομική κατάσταση βρίσκουν το Ιράν οι τρέχουσες εξελίξεις;
Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη
Είναι γνωστό στην παγκόσμια οικονομία πως η οικονομική ευρωστία μιας χώρας παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς διαφορετική διαπραγματευτική ικανότητα έχει ένα εύρωστο οικονομικά κράτος από ένα αδύναμο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η χώρα μας τα τελευταία χρόνια, καθώς έχει ξεπουλήσει σημαντικό μέρος της δημόσιας περιουσίας της στους δανειστές, εκχωρώντας παράλληλα και μέρος των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Τις τελευταίες μέρες, σε μια άλλη γωνιά του πλανήτη ξετυλίγεται ένα σκληρό διπλωματικό, γεωπολιτικό, και οικονομικό παιχνίδι, το οποίο ίσως να αλλάξει τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή και κατ επέκταση παγκόσμια. Οι αναταραχές στο Ιράν, την άλλοτε κραταιά περσική αυτοκρατορία, εγκυμονούν κινδύνους για την πρόσφατη Ευρασιατική Ένωση, κι όχι μόνο.
Σε πια κατάσταση όμως βρίσκουν οι τελευταίες εξελίξεις την οικονομία του Ιράν;
Είναι γνωστό πως η ιρανική οικονομία βασίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος στην παραγωγή και εξαγωγή πετρελαίου, κάτι το οποίο το τελευταίο χρονικό διάστημα ευνοεί τη χώρα, μετά την μείωση από τα μέλη του OPEC οδηγώντας την τιμή του πετρελαίου σε υψηλό τριών ετών, στα $62/βαρέλι, με την ανάπτυξη να βρίσκεται στο 12,9% (στοιχεία Μαρτίου 2017, πηγή: www.tradingeconomics.com), όπως παρατηρούμε στο παρακάτω γράφημα, έπειτα από την ύφεση που χτύπησε την ιρανική οικονομία το 2015.
Πηγή γραφήματος:www.tradingeconomics.com
Παρά το γεγονός όμως ότι η ανάπτυξη τρέχει με ρυθμό 12,9%, η ανεργία συνεχίζει να παραμένει σε υψηλά επίπεδα, στο 12,6% (στοιχεία Ιουλίου 2017, πηγή: www.tradingeconomics.com), όπως μπορούμε να διακρίνουμε στο παρακάτω γράφημα, με αυτή να ακολουθεί ανοδική πορεία από τα μέσα του 2014.
Πηγή γραφήματος:www.tradingeconomics.com
Ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ βρίσκεται στο 35%, με τον πληθωρισμό να διαμορφώνεται στο 9,6% (στοιχεία Νοεμβρίου 2017, πηγή: www.tradingeconomics.com), με την ιρανική οικονομία να κατέχει την 69η θέση στην κατάταξη της ανταγωνιστικότητας παγκοσμίως (με την Ελλάδα να βρίσκεται στην 87η θέση), και την 131η θέση όσο αφορά την διαφθορά παγκοσμίως (με την Ελλάδα στην 69η θέση).
Αυτό όμως που προκαλεί έντονο προβληματισμό, είναι το γεγονός ότι το 2016 οι στρατιωτικές δαπάνες της χώρας αυξήθηκαν σημαντικά, στα $12382.6 εκατ. από $10588.8 εκατ. το 2015, και $10066.9 εκατ. το 2014, όπως παρατηρούμε στο παρακάτω γράφημα, προμηνύοντας ίσως δυσάρεστα γεγονότα για την περιοχή.
Πηγή γραφήματος:www.tradingeconomics.com
Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε, ότι η ιρανική οικονομία βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο σε σχέση με άλλες οικονομίες τις περιοχής, όπως για παράδειγμα αυτή του Ιράκ, με την χώρα να εξαρτάται κατά ένα μεγάλο ποσοστό από την εξαγωγή πετρελαίου, με αυτή να αποτελεί το 58% των συνολικών εξαγωγών της χώρας, με τις εξαγωγές να ανέρχονται το 2015 στα $31,8 δισ. και τις εισαγωγές στα $43,9 δισ. (πηγή https://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/irn/), όπως παρατηρούμε και στο παρακάτω γράφημα.
Πηγή γραφήματος:https://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/irn/
Το τι μέλλει γενέσθαι σχετικά με τις εξελίξεις στο Ιράν είναι δύσκολο να το προβλέψει κάποιος, καθώς η αμερικανική παγκόσμια ηγεμονία αμφισβητείται πλέον ανοικτά και από άλλες χώρες, όπως Ρωσία και Κίνα, τόσο σε οικονομικό, όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο.