Για την ΕΕ ή την Μεγάλη Βρετανία θα αρχίσει να μετράει αντίστροφα ο χρόνος μετά την 31η Οκτωβρίου;

Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη

Οι απειλές για την παγκόσμια οικονομία διαρκώς αυξάνονται, καθώς μαίνεται ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, το γεωπολιτικό ρίσκο έχει αυξηθεί (κυρίως στην περιοχή του Κόλπου), ενώ το φάντασμα μιας νέας ύφεσης πλανάται και πάλι πάνω από τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη.

Στην Ευρώπη εκτός από τις πολιτικές «αναταράξεις» (βλ. Ιταλία), το θέμα της εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση (brexit) βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα και των δύο πλευρών, δημιουργώντας αρκετές φορές αναταράξεις τόσο στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, όσο και σε αυτό του Λονδίνου, αλλά και σε πολιτικό επίπεδο (πχ Μεγάλη Βρετανία). Τα διεθνή ΜΜΕ φέρνουν συχνά την καταστροφολογία, αναφέροντας ότι η οικονομία της γηραιάς Αλβιώνας θα οδηγηθεί σε ύφεση, θα χαθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας κα. Ποια είναι όμως η αλήθεια, όπως αυτή καθορίζεται σχεδόν πάντα μέσα από την οικονομία; Ποιος θα επικρατήσει σε αυτό το οικονομικό μπραντ ντε φερ;

Η κατάσταση της βρετανικής οικονομίας

Θα περίμενε κανείς βάση της καθημερινής αρθρογραφίας περί brexit, ότι η βρετανική οικονομία θα βρίσκεται ήδη ένα βήμα από την ύφεση. Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να ισχύει, καθώς αυτή πραγματοποίησε στο δεύτερο τρίμηνο του έτους ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 1,3%, έναντι 2,1% του πρώτου τριμήνου.

Πηγή γραφήματος:tradingeconomics.com

Όσο αφορά τον πληθωρισμό, ο στόχος της Τράπεζας της Αγγλίας για 2% επιτεύχθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα, με τον μήνα Αύγουστο μόνο να υποχωρεί κάτω από αυτόν, στο 1,7%.

Πηγή γραφήματος:tradingeconomics.com

Από τις 23 Ιουνίου το 2016 και μετά, υπήρξε μια καταστροφολογία από τα διεθνή ΜΜΕ όσο αφορά την βρετανική οικονομία και την απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και μάλιστα χωρίς συμφωνία. Όπως είδαμε παραπάνω, τόσο η ανάπτυξη όσο και ο πληθωρισμός διαψεύδουν τα συστημικά ΜΜΕ, με την ανεργία να επιβεβαιώνει την καλή κατάσταση της βρετανικής οικονομίας. Όπως παρατηρούμε στο παρακάτω γράφημα, η ανεργία υποχώρησε σε χαμηλό από το 1974, στο 3,8% τον περασμένο Ιούλιο.

Πηγή γραφήματος:tradingeconomics.com

Ενδιαφέρον αποτελεί όμως και το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας, καθώς αυτό ανακοινώθηκε τον Σεπτέμβριο στα £-0,219 δισ. (βλ. γράφημα παρακάτω), έναντι £-7,026 δισ. τον περασμένο Φεβρουάριο, όπου είχε καταγραφεί και το μεγαλύτερο εμπορικό έλλειμμα από το 1955.

Πηγή γραφήματος:tradingeconomics.com

Οι εξαγωγές της Μεγάλης Βρετανίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελούν το 46% του συνόλου των εξαγωγών της (Š£289 δισ.), με τις εισαγωγές να ανέρχονται στο ποσοστό του 54% (£345 δισ.). Οι μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι της Μεγάλης Βρετανίας είναι οι ΗΠΑ με 14%, η Γερμανία με 9,8%, η Ολλανδία με 7%, και η Γαλλία με 6,7% (βλ. γράφημα παρακάτω).

Πηγή γραφήματος:tradingeconomics.com

Αξίζει να σημειωθεί εδώ, ότι επειδή πρόκειται για μια μεγάλη οικονομία και πάλαι ποτέ αυτοκρατορία οποιαδήποτε απόφαση λαμβάνεται με πολύ προσοχή εξετάζοντας όλες τις παραμέτρους. Προς αυτό συνηγορεί και το γεγονός ότι η Μεγάλη Βρετανία συνέταξε τον «Λευκό Χάρτη», δηλαδή το έγγραφο, που ορίζει τους άξονες στους οποίους θα κινηθεί η χώρα. Οι τέσσερις τομείς στους οποίους η χώρα θα επεκταθεί είναι η αυτοκινητοβιομηχανία, η τεχνητή νοημοσύνη, η γενετικη-βιοτεχνολογία/φάρμακα/τομείς υγείας, και τέλος οι κατασκευές.

Η οικονομία της ευρωζώνης

Στην αντίπερα όχθη, αυτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κυρίως της ευρωζώνης, ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης ανήλθε το δεύτερο τρίμηνο στο 1,2%, έναντι 1,3% στο πρώτο τρίμηνο του έτους, και 3% ένα χρόνο πριν (βλ. παρακάτω γράφημα), αποτυπώνοντας και την αποτυχία των ποσοτικών χαλαρώσεων της ΕΚΤ η οποία δεν κατάφερε μέσω αυτών να δημιουργήσει ισχυρές βάσης για την ευρωπαϊκή ανάπτυξη.

Πηγή γραφήματος:tradingeconomics.com

Η αποτυχία των ποσοτικών χαλαρώσεων της ΕΚΤ μπορεί να αποτυπωθεί και στο παρακάτω γράφημα του πληθωρισμού, με αυτόν να ανέρχεται στο 0,9% τον προηγούμενο μήνα, πολύ κάτω από τον στόχο που έχει θέσει η κεντρική τράπεζα. Το φθηνό και άφθονο χρήμα του κύριου Ντράγκι κατέληξε κυρίως στις τσέπες των ευρωπαϊκών τραπεζών, καθώς και μεγάλων εταιρειών, μέσω της αγοράς ομολόγων, με το helicopter money να κερδίζει το τελευταίο χρονικό διάστημα ολοένα και περισσότερους υποστηρικτές.

Πηγή γραφήματος:tradingeconomics.com

Η ανεργία στην ευρωζώνη υποχώρησε τον περασμένο Αύγουστο στο 7,4%, σχεδόν στο χαμηλό του 7,3% του Οκτωβρίου του 2007, κυρίως λόγω της ανάπτυξης που πραγματοποίησαν οι χώρες του Ευρωπαϊκού Βορρά.

Πηγή γραφήματος:tradingeconomics.com

Το εμπορικό ισοζύγιο της ευρωζώνης διαμορφώθηκε στα 24,8 δισ. ευρώ τον περασμένο Ιούλιο έναντι 16,9 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους, καταγράφοντας αυξανόμενη πορεία όπως διακρίνουμε και στο παρακάτω γράφημα, με τους κύριους εμπορικούς εταίρους να αποτελούν οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ελβετία, η Ρωσία, και η Τουρκία.

Πηγή γραφήματος:tradingeconomics.com

Μια έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, πιθανών να οδηγήσει και σε αλλαγή των συσχετισμών σχετικά με το εμπόριο της δεύτερης. Κι αυτό διότι ο πρώτος εμπορικός εταίρος που είναι οι ΗΠΑ, διεμήνυσαν μέσω του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι μετά την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση οι ΗΠΑ θα υπογράψουν με την χώρα μια μεγάλη συμφωνία, η οποία σίγουρα θα επηρεάσει σε μεγάλο ή μικρό βαθμό και το εμπορικό ισοζύγιο της ευρωζώνης (και κυρίως της Γερμανίας) σε συνδυασμό και με τους πρόσφατους δασμούς που επέβαλαν οι ΗΠΑ σε ευρωπαϊκά προϊόντα.

Ακόμη πιο σημαντικό όμως, αποτελεί η αρνητική στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στην συμφωνία «Belt and Road-BRI», η οποία αποτελεί ένα αναπτυξιακό σχέδιο το οποίο υιοθετήθηκε από την κινεζική κυβέρνηση για τη σύσφιξη της συνεργασίας με ξένες χώρες. Η υπογραφή της συμφωνίας BRI μεταξύ Ιταλίας και Κίνας, προκάλεσε έντονο προβληματισμό στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς ανησυχεί για τον αριθμό των κρατικών εταιρειών οι οποίες υποστηρίζουν την πρόσβαση στην Κίνα, κερδίζοντας έτσι τις ευρωπαϊκές τεχνολογίες και υποδομές.

Συμπέρασμα

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν δείχνει να αποτελεί αρνητικό παράγοντα για την βρετανική οικονομία. Ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνδυασμό με τις κυρώσεις της δεύτερης απέναντι στην Ρωσία, αλλά και την αρνητική της στάση στην συμφωνία Belt and Road, ουσιαστικά απέναντι στην οικονομική επέκταση της Κίνας, μπορεί να οδηγήσει την ευρωζώνη σε ύφεση, κάτι το οποίο πιθανών και έχει διαβλέψει η ΕΚΤ αποφασίζοντας στην τελευταία της συνεδρίαση ένα νέο QE. Το τι πραγματικά όμως πρόκειται να συμβεί στην παγκόσμια οικονομία, και δη αυτών των Μεγάλης Βρετανίας και ευρωπαϊκής μένει να το δούμε στο προσεχές μέλλον.

Πηγές:

www.tradingeconomics.com

https://researchbriefings.parliament.uk

https://trade.ec.europa.eu