100 χρόνια από τη γέννηση του Ρουμάνου ηγέτη Νικολάϊ Τσαουσέσκου, μία αποτίμηση
Συμπληρώθηκαν, στις 26 Ιανουαρίου, 100 χρόνια από τη γέννηση του Νικολάϊ Τσαουσέσκου, ενός απ΄τους πιο αναγνωρίσιμους ηγέτες της Ρουμανίας. Αν και η ανατροπή και η δολοφονία του, έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής, από τον “προοδευτικό” κόσμο, η σημερινή Ρουμανία, παρά τη συνεργασία της με τη Δύση και την ένταξη της στην ΕΕ, πιστεύει ότι έκανε ένα μεγάλο λάθος.
Τα πρώτα χρόνια
Ο Τσαουσέσκου, παιδί φτωχής αγροτικής οικογένειας, έφυγε έφηβος, απ΄το χωριό του, για το Βουκουρέστι, όπου δούλεψε σαν βοηθός τσαγκάρη. Εκεί γνώρισε κομμουνιστές και έγινε μέλος της κομμουνιστικής νεολαίας. Πάλεψε για τα δικαιώματα των εργαζομένων και κατά του φασισμού, λόγοι, που τον οδήγησαν πολλές φορές στις φυλακές, όπου υπέστη φοβερά βασανιστήρια. (Η Ρουμανία είχε τότε βασιλιά και τσιφλικάδες). Απελευθερώθηκε, μόλις το 1944, όταν οι Ρώσοι απελευθέρωσαν τη Ρουμανία, απ΄τους ναζί. Εγινε Γραμματέας της Νεολαίας και στη συνέχεια, υφυπουργός Αμυνας της χώρας.
Μετά την απελευθέρωση απο τους Γερμανούς
Μετά την ενοποίηση του Κομμουνιστικού και του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος έγινε υπουργός Γεωργίας και μέλος του Πολιτικού Γραφείου. Το 1965, μετά τον θάνατο του Προέδρου της χώρας Γκεόργκι ΓκεοργκίουΝτεζ, τον εξέλεξαν ΓΓ. του κόμματος, αν και άτομο χωρίς ιδιαίτερη επιρροή, προκειμένου κάποιοι άλλοι να κυβερνούν, απ΄το παρασκήνιο. Ωστόσο, συγκέντρωσε όλες τις εξουσίες στα χέρια του και το 1974 έγινε Πρόεδρος της Ρουμανίας.
Πολιτική ρήξης με τη Μόσχα
Δεν ήταν ένας τυπικός εκπρόσωπος του σοσιαλιστικού στρατοπέδου. Ακολούθησε μια πολιτική “πολλαπλών φορέων”, ερχόμενος πολλές φορές σε ρήξη με τη Μόσχα, είχε φιλελεύθερη εγχώρια πολιτική, ανοιχτά σύνορα, διακίνηση όλων των Δυτικών εντύπων, στενές σχέσεις με την Κίνα, που τότε βρισκόταν σε σύγκρουση με τη Μόσχα, διαφώνησε με την καταστολή της αντεπανάστασης στην Πράγα, δεν επέτρεψε στο έδαφος της χώρας, Ρωσικά στρατεύματα και απαγόρευε την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής, από τη Μόσχα, έως τη Βουλγαρία. Με όλα αυτά έγινε το αγαπημένο παιδί της Δύσης, αλλά όσο κολακευμένος και να αισθανόταν δεν σκέφτηκε ποτέ να εγκαταλείψει το σοσιαλιστικό στρατόπεδο.
Οικονομικά επιτεύγματα
Στον οικονομικό τομέα, η Ρουμανία των κομμουνιστών γνώρισε τεράστια ανάπτυξη με αποτελεσματική εκβιομηχάνιση. Μεταξύ 1944-1974 η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 100 φορές και το ΑΕΠ της χώρας κατά 15 φορές.
Δανεισμός και η στάση της δύσης
Το τραγικό λάθος του Τσαουσέσκου ήταν το άνοιγμα του, προς τους Δυτικούς με τη λήψη δανείων από διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Τότε άρχισε να διαπιστώνει την πολιτική πίεση, που συνδέεται με την υπενθύμιση των χρεών. Του ζητούσαν να εγκαταλείψει το Σύμφωνο της Βαρσοβίας και την ΚΟΜΕΚΟΝ (Συμβούλιο Αμοιβαίας Οικονομικής Βοήθειας), προκειμένου να διαγραφούν τα χρέη και ν΄ανακτηθεί η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας. Οταν ο Τσαουσέσκου αρνήθηκε, έγινε το κακο παιδί, ο “δικτάτορας”, ο “δολοφόνος”. Ο ίδιος επιτάχυνε της πληρωμές, μοιράζοντας κουπόνια σίτισης και μειώνοντας την κατανάλωση ρεύματος. Τους εξόφλησε μέχρι τελευταίας δεκάρας.
Η στροφή του Γκορμπατσόφ
Την ίδια περίοδο δέχθηκε ένα ακόμα πλήγμα, από την ΕΣΣΔ, αυτή τη φορά. Η περεστρόϊκα του Γκορμπατσώφ πίεζε όλα τα σοσιαλιστικά κράτη ν΄ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο. Της αντεπανάστασης και της επαναφοράς στον καπιταλισμό. “Ο Δούναβης μπορεί να κυλήσει αντίθετα, αλλά εγώ τέτοια πειράματα δεν κάνω”, ήταν η απάντηση του και άρχισε να ξηλώνει τους φιλοδυτικούς. Απομάκρυνε τον Ιον Ιλιέσκου και τον απέβαλε από το κόμμα, αλλά πολλούς δεν τους πείραξε.
Τιμισοάρα και προβοκάτσια
Το 1989 μια Ουγγρική μειονότητα στην Τιμισσοάρα, υπό τον Καλβινιστή πάστορα Λάζλο Τακέσι άρχισε να διασπείρει φήμες, για διοικητικές μεταρρυθμίσεις του κράτους σε βάρος της μειονότητας.Οι ταραχές μετατράπηκαν σε συγκρούσεις με την αστυνομία και πολλοί σκοτώθηκαν και από τις δύο πλευρές. Στο κάλεσμα του Τσαουσέσκου, για οργάνωση αυτοάμυνας των υποστηριχτών του ανταποκρίθηκαν πάνω από 100.000 πολίτες και συγκεντρώθηκαν, έξω απ΄το κτίριο της Κεντρικής Επιτροπής, για να τον ακούσουν. Τότε, προβοκάτορες άρχισαν να φωνάζουν προσβλητικά συνθήματα και κάποιος πέταξε μια φωτοβολίδα στο πλήθος, προκαλώντας πανικό. Ο Τσαουσέσκου αποχώρησε και η συγκέντρωση διαλύθηκε.
Η διαστρέβλωση των δυτικών ΜΜΕ
Εκείνο το διάστημα τα Δυτικά ΜΜΕ άρχισαν να διασπείρουν “ειδήσεις”, για δήθεν ομαδικούς τάφους 60.000 νεκρών στην Τιμισσοάρα και για καταθέσεις εκατομμυρίων σε ξένες Τράπεζες του ζεύγους Τσαουσέσκου. Στις 22 Δεκεμβρίου σκοτώθηκε ο υπουργός Αμυνας Βασίλε Μιλέα.Τότε άρχισε να κινείται και ο στρατός εναντίον του Τσαουσέσκου.Οι Τσαουσέσκου συνελήφθησαν.
Η στημένη δίκη
Στις 25 Δεκεμβρίου ο νέος υπουργός Αμυνας Βίκτωρ Στανκουλέσκου οργάνωσε μια “δίκη” σε βάρος του ζεύγους, με τις κατηγορίες της γενοκτονίας 60.000 στην Τιμισσοάρα και πλήγματος στην οικονομία, με καταθέσεις στο εξωτερικό, ύψους ενός δις. Οι κατηγορούμενοι αρνήθηκαν τις κατηγορίες και την “αρμοδιότητα” αυτού του δικαστηρίου, όπως και τη “διάγνωση” ότι είναι ψυχικά άρρωστοι. Μετά από μια 3ωρη “δίκη” καταδικάστηκαν σε θάνατο. Τους δόθηκε ένα 10ήμερο, για ν΄ασκήσουν έφεση, Ωστόσο, την ίδια ώρα, ο Στανκουλέσκου έφερε τρεις αλεξιπτωτιστές, που εκτέλεσαν επι τόπου το ζευγάρι με 30 βολές και με τα χέρια δεμένα. Σύντομα, η ειδική επιτροπή διαπίστωσε ότι καμία κατάθεση δεν υπήρχε στο εξωτερικό και οι “νεκροί” στην Τιμισσοάρα ήταν το πιο κρυστάλλινο ψέμα. Ενα χρόνο μετά, ο Πρόεδρος του δικαστηρίου που καταδίκασε το ζευγάρι, Ζόρζας Πόπα, βρέθηκε νεκρός. Ο θάνατος του αποδόθηκε σε αυτοκτονία, αλλά δύσκολα έγινε πιστευτό.
Ο Στανκουλέσκου, που εκτέλεσε τον Τσαουσέσκου ήταν πίσω απο τη σφαγή
Την ίδια περίοδο, έγινε γνωστό ότι η εντολή, για την κρατική καταστολή στην Τιμισσοάρα δεν δόθηκε από τον Τσαουσέσκου, αλλά από τον “αντάρτη” στρατηγό και κατόπιν υπουργό Αμυνας, Στανκουλέσκου. Το 2008 καταδικάστηκε τυπικά.
Ο Ιλιέσκου, που απομακρύνθηκε, έγινε πρόεδρος
Ο Ιον Ιλιέσκου, κάποτε επικεφαλής της προπαγάνδας του Κόμματος, που απομακρύνθηκε από τον Τσαουσέσκου έγινε Πρόεδρος της Ρουμανίας το 1990 και το 2000. Η ίδια η Ρουμανία, την δεκαετία του ΄90 γνώρισε πραγματική οικονομική καταστροφή.Η χώρα επέζησε απ΄όσα είχε δημιουργήσει ο Τσαουσέσκου. Το 2007 έγινε μέλος της ΕΕ και το 10% των κατοίκων της εγκατέλειψαν τη χώρα ως μετανάστες, ενώ το 35% θα την εγκατέλειπαν, στο εγγύς μέλλον.
Επίλογος
Σήμερα, το 56% των Ρουμάνων εύχονται την επιστροφή του σοσιαλισμού. Αυτά για όσους τα ξέρουν και για όσους δεν τα έμαθαν. Μην ξεχάσω να αποχαιρετήσω και την Ρουμάνα Βελκουλέσκου του ΔΝΤ, που μας εγκαταλείπει, από σήμερα.
Ιωάννα Υψηλάντη
